Yunanistan’dan sonra Bulgaristan da Makedonya’nın AB üyeliğini veto etmekle tehdit etmeye başladı. Üsküp’ü Bulgaristan’a karşı nefret ideolojisi yürütüyor olmakla suçlayan Sofya, Makedonya’nın AB’ye üyelik müzakerelerine başlamaya hazır olmadığı mesajını verdi. Bulgaristan Makedonya’yı anayasal ismiyle tanıyan ilk ülke olduysa da, iki ülke arası ilişkiler geçmişin gölgesinde kalmaya devam ediyor. 1878 tarihli Berlin Kongresi’nden sonra Balkan ülkeleri arasındaki ilişkiler büyük ölçüde Makedonya’nın elde edilmesine veya bölüştürülmesine odaklanmıştı. Yunanlar antik döneme, Bulgarlar ve Sırplar ise Orta Çağ’a ait bazı hak iddialarını ileri sürerek, Osmanlı döneminde daha geniş sınırları olan Makedonya’ya sahip olmaya çalıştı. Günümüzde ne Bulgaristan, ne Sırbistan ne de Yunanistan’ın Makedonya Cumhuriyeti toprakları üzerinde gözü yoktur. Ama geçmişten devralınan yük nedeniyle, Üsküp söz konusu üç komşusuyla, özellikle de Yunanistan ve Bulgaristan’la bazı sorunlar yaşamaya devam ediyor. Yunan ve Bulgar tezine göre, bugünkü Makedonya tarihte hiçbir zaman var olmamış ve İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra ideolojik sebeplerden dolayı yaratılmıştır. Bu yöndeki tez ise Makedonlar tarafından büyük bir öfkeyle eleştiriliyor. Atina, “Makedonya” isminin Yunanların tarihsel bir mirası olduğunu belirterek, yıllarca Makedonya’yı anayasal ismiyle tanımayı reddediyor. Dahası, Atina Makedonya ismini değiştirmeden, bu ülkenin NATO ve AB üyeliğini veto etmeye devam edeceğini tekrarlayıp duruyor. Makedonya 2005’te AB’ye aday ülke statüsü tanınmış olmasına rağmen, Yunanistan’ın tutumu nedeniyle üyelik müzakerelerinin başlatılması hep ertelendi. Bu durum 2006 yılından bu yana Makedonlar arasında milliyetçiliğin tırmanmasına neden oldu. Yunanistan’ın tetiklediği Makedon milliyetçiliği ise Bulgaristan’la olan ilişkilere de olumsuz yansıdı. Her şeyden önce Bulgaristan’ın Makedonları bir millet ve Makedoncayı bir dil olarak tanımaktan çekiniyor olması nedeniyle Makedon tarihçileri Sofya’yı, 19. ve 20. yüzyıllara ait Makedonya politikalarından tamamen vazgeçmemiş olmakla suçlama eğilimindedir. Günümüzde de Makedonların Bulgar olduğu ve Makedoncanın Bulgarca dilinin bir şivesi olduğu yönündeki kanat Bulgaristan’da yaygındır. Son yıllarda ise Sofya’nın Makedonya vatandaşlarına kolaylaştırılmış bir prosedürle Bulgar pasaportu veriyor olması Üsküp’ü oldukça rahatsız ediyor. Her yıl yüzlerce Makedon gencin burslu olarak Bulgar üniversitelerine kayıtlarını yaptırıyor olması da, Makedonya’da tartışma ve endişelere neden oluyor. Bazı Makedon politikacılar ve medya kaynakları, bu tür uygulamalarla Bulgaristan’ın Makedonya’yı Bulgarlaştırmak suretiyle kendi topraklarına katmaya çalıştığına inanıyor. Sofya açısından bakıldığında, Makedonya’da Bulgaristan’a yönelik yürütülen milliyetçi eleştirilerin yanı sıra, Makedonya hükümetinin “Üsküp 2014” projesinin de Bulgaristan’ı rahatsız ettiği anlaşılıyor. Yunanistan’la yaşanan isim sorunu kapsamında geliştirilen “Üsküp 2014” projesiyle Makedonya hükümeti, antik Makedon devletinin nüfus yapısının etnik ve kültürel açıdan homojen olmadığı gerçeğini ortaya koymaya çalışıyor. Bunu da bugünkü Makedon ulusunun köklerini antik Makedon devletine kadar uzatma çabalarıyla ortaya koyuyor. Bir başka ifadeyle Üsküp 2014 projesiyle Makedonya hükümeti, Büyük İskender’in antik devleti, Orta Çağ Balkan yöneticilerinden Çar Samuil ve modern Makedonya arasında tarihsel bağlantıları kanıtlamaya çalışıyor. Eski Yugoslavya tarihçileri de Çar Samuil’i Makedon olarak göstermeye çalışmış ise de, Sofya için Samuil tartışmasız bir şekilde Bulgardır. Nitekim Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov Üsküp’ü, Bulgar tarihinin bir kısmına sahip çıkmaya çalışıyor olmakla da suçluyor. Bulgaristan ile Makedonya arasındaki ilişkilerde diğer bazı sorunlar da bulunuyor. Ancak galiba AB’ye aday bir ülke olarak Makedonya, tarih tartışmaları nedeniyle Birliğin kapısı önünde bir süre daha bekletilmeye devam edecek.
© 2009-2021 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
MAKEDONYA’NIN AB ÜYELİĞİNE BULGARİSTAN ENGELİ
Erhan TÜRBEDAR 08.11.2012 -
AB-BATI BALKANLAR ZİRVESİ
Erhan TÜRBEDAR 13.06.2010 -
ARNAVUTLUK BAĞIMSIZLIĞININ 100. YILI
Erhan TÜRBEDAR 27.11.2012 -
SLOVENYA’DAN HIRVATİSTAN'IN AB ÜYELİĞİNE YENİ ENGEL
Erhan TÜRBEDAR 24.07.2012 -
BULGARİSTAN, YUNANİSTAN VE ROMANYA ARASINDA ÜÇLÜ ZİRVE
Erhan TÜRBEDAR 14.11.2012
-
TÜRKİYE-ERMENİSTAN İLİŞKİLERİ - DİPLOMATİK GÖZLEM - KASIM 2020
Alev KILIÇ 05.11.2020 -
BLOG: TÜRK DÜNYASI YÜKSELİŞTE: TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI ZİRVESİ - 28.12.2021
Deniz ÜNVER 28.12.2021 -
MÜZAKERELER 2015’DE
Ata ATUN 10.03.2013 -
TÜRKİYE-ERMENİSTAN: ''BİZ'' DİYEBİLMENİN YOLLARINI AÇMAK - YETKİN REPORT - 20.04.2022
Özdem SANBERK 22.04.2022 -
ARMENIANS’ TRUE MOTIVES BEHIND FALSIFICATION OF HISTORICAL TRUTHS
Arastu HABİBBEYLİ 02.07.2018