Dergimizin 63’uncu sayısında 5 araştırma makalesi yer almaktadır. Her sayıda yer aldığı üzere, başyazı olan “Olaylar ve Yorumlar” bölümünde Ermenistan’ın iç ve dış dinamiklerinde ve Türkiye-Ermenistan ilişkilerinde Nisan, Ağustos 2019 arası dönemdeki gelişmeler ele alınmaktadır. Bu süreçte meydana gelen Paşinyan’ın eski yönetimle hesaplaşması, Dağlık Karabağ idarecileriyle arasındaki gerginlikler ve Rusya’nın yanında diğer aktörlere yakınlaşma cabası gibi gelişmeler incelenmektedir. Ayrıca, Paşinyan’ın Türkiye’ye karşıtı söylem ve eylemleri başka bir noktaya taşıması da değerlendirilmektedir.
Taner Aslan’ın arşiv belgelerine dayanarak hazırladığı “Berlin Antlaşmasının Birinci Murahhası Aleksandır Karatodori (Theodori) Efendi’nin (Paşa) Berlin Antlaşmasının Ermenilerle İlgili 61’inci Maddesine Dair Görüşleri” başlıklı makalesinde, Ermeni cemaatinden temsilcilerin Berlin konferansı suresince yürüttüğü faaliyetler incelenmektedir. Aslan söz konusu makalesinde, Osmanlı-Rus Harbinden sonra imzalanan Ayastefanos Antlaşmasının 16. maddesinde ve daha sonra Berlin Konferansı sonucunda imzalanan Berlin Anlaşmasının 61. Maddesinde Ermenilere yer verilmesi meselesine dair sureci Osmanlı baş müzakerecisi Aleksandır Karatodori Efendinin görüşleriyle değerlendirmektedir.
Salih Tunç“1908 Trabzon Seçimlerinde Ermeniler” başlıklı makalesinde II. Meşrutiyet ile beraber Osmanlıda yapılan mebus seçimlerinin Trabzon’da yaşayan Ermeni cemaatinde yarattığı etkileri, dönemin Fransız Konsolosu tarafından İstanbul Başkonsolosuna gönderilen raporlar ışığında incelemektedir.
F. Didem Ekinci “Güney Kafkasya’da İki-Taraflılığın İzlerini Bağlamsallaştırmak: Ermenistan ve Gürcistan Örneği” başlığını taşıyan makalesinde, iki-taraflılık kavramı ışığında 1992 sonrası Ermenistan ve Gürcistan ilişkilerini incelemektedir. Söz konusu ülkeler arasındaki iki-taraflılığın ekonomi, ticaret ve sevkiyat hatları, ayrılıkçı sorunlar, azınlık sorunları ve Rusya etkeni ile nasıl şekillendiği değerlendirilmektedir.
Son olarak Güzin Caykıran’ın “Geçici Sevk ve İskân Kanunu Sonrası Osmanlı Hükümetinin Osmanlı Ordusunda Görevli Ermeni Asker ve Ailelerine Yönelik Uyguladığı Politikalar” başlıklı makalesi, 1915 Sevk ve İskân Kanunu çerçevesinde yöneltilen soykırım iddialarıyla ilgili bir arşiv çalışmasıdır. Çaykıran bu çalışmasında, Osmanlı yönetiminin ordusunda görevli Ermeni askerlere ve ailelerine uyguladığı politikalara odaklanarak, Sevk ve İskân Kanunundan muaf tutulan asker aileleri olduğuna dikkat çekmektedir.
Tüm okurlarımıza iyi okumalar dileriz.
Editor
Alev KILIÇ
Taner ASLAN
Salih TUNÇ
F. Didem EKİNCİ
Güzin ÇAYKIRAN