Uluslararası Suçlar ve Tarih / International Crimes and History
| Sayı | : | 17 |
|---|---|---|
| Yıl | : | 2016 |
| Fiyat | : | 17.00 TL |
PDF İndir
Balkanlar, tarih boyunca farklı göç yollarının kesiştiği bir coğrafya olmuş, pek çok kavim bu topraklara izini bırakmıştır. Yolu Balkanlar’dan geçen kavimler, bazen buradaki halkları yerlerinden etmiş, içinde eritmiş veya kendileri bunların içinde erimiş ve bu süreçlerin bir sonucu olarak farklı etno-ulusal ve etno-dinsel kimlikler oluşmuştur. Bu yoğun, yüzyıllar süren, devamlı, rastlantısal ve karşılıklı etkileşim sonucunda, Balkanlar dünyada etnik çeşitliliğin en fazla olduğu coğrafyalardan biri haline gelmiştir.
Nüfus hareketleri ve topluluklar arası ilişkiler dış etkenlerden bağımsız bir şekilde gerçekleşmemektedir. Bunlar, sosyo-politik bağlamdan hem etkilenmekte hem de bu bağlamın oluşmasına neden olmaktadır. 15. Ve 19. yüzyıllar arasında, bahse konu nüfus hareketleri ve toplumlar arasında ilişkiler imparatorluklar bağlamında, özellikle de Osmanlı
İmparatorluğu’nun yönetimi altında şekillenen bir ortamda yaşanmıştır. 19. yüzyılın başından itibaren, imparatorluklar dağılmaya ve yerlerini yeni ve özgün politik oluşumlar olan ulus-devletlere bırakmaya başlamıştır. Yaklaşık bir yüz yıl içerisinde, Balkanlar’ın sosyal,
ekonomik ve politik yapısı çarpıcı bir biçimde değişmiştir. Bu süre zarfında, anlaşmazlıklar ve çatışmalar yarımadanın etno-demografik yapısını önemli ölçüde değiştirmiş ve çeşitli şekillerde yaşanan gönüllü veya zorunlu göçlere yol açmıştır. İkinci Dünya Savaşı sırasında ve sonrasındaki Soğuk Savaş döneminde de daha küçük çaplarda da nüfus hareketleri yaşanmıştır. Soğuk Savaş sonrasında meydana gelen amansız etnik çatışmalar, katliamlar, gönüllü veya zorunlu göçler de, Balkanlar’ın nüfus yapısının değişmesine neden olmuştur. Günümüzde Balkanlar, Orta Doğu’dan (özellikle Suriye’den) gelen büyük göç dalgasının geçiş güzergâhında yer almaktadır. Bunun bir sonucu olarak, Balkanlar trajik görüntülerin sahnelendiği bir coğrafya haline gelmiştir.
Uluslararası Suçlar ve Tarih dergisinin 17. sayısı karmaşık siyasal ve toplumsal dinamiklerin halen hakim olduğu bu coğrafyaya odaklanmaktadır.
Ali Asker ve Merve Özel Özcan’ın kaleme aldıkları Panslavizmin Çarlık Rusyası’nın ve Sovyetler Birliği’nin Balkan Politikaları Üzerindeki Etkisi başlıklı çalışma Rus düşünce tarihinde önemli akımlardan biri olan Panslavizm’i irdelemektedir. Panslavizm akımının tarihsel gelişim süreci, dönüşümü, etki ve sonuçları ele alan çalışma, bu düşünce akımının Balkanlara yönelik Rus dış politikasındaki ve çağdaş Rus milliyetçiliği içindeki yeri ve işlevleri hakkında tarihsel bir incelemeyi okuyucuya sunmaktadır.
Cengiz Haksöz’ün The Making of the Rhodopean Borders and Constructıon of the Pomak Identities in the Balkans (Rodoplar Sınırının Oluşumu ve Balkanlar’da Pomak Kimliğinin İnşası) başlıklı çalışması Slavca konuşan Müslüman bir topluluk olan Pomakların, kimlik oluşum süreçlerini Bulgar, Yunan ve Türk ulus kurma süreçleri ile ilişkiselliği içerisinde incelemektedir. Bu çerçevede Haksöz, Rodoplardaki sınırların oluşturulması ve bu sınır oluşumunun Bulgaristan, Yunanistan ve Türkiye’deki Pomakların kimlik inşa süreçlerini nasıl şekillendirdiği üzerinde durmaktadır.
1990’lı yıllarda Yugoslavya’nın dağılma süreci, büyük insani dramlara sebep olan çatışmaların ve katliamların yaşandığı çok trajik bir dönem olmuştur. Öncesinde bir arada veya yan yana yaşayan toplulukların bu şekilde yıkıcı ve kanlı mücadelelerin içine girmeleri incelenmesi ve dersler çıkartılması gereken bir tarihsel süreçtir. İbrahim Fevzi Güven,
Yugoslavya’nın Dağılması Bağlamında Josip Broz Tito ve Slobodan Miloseviç’in Söylem ve Politikalarının İncelenmesi başlıklı makalesinde Yugoslavya’nın iki lideri, Tito ve Miloseviç’in tutum ve politikalarını karşılaştırarak, Yugoslavya’nın dağılma süreci ele almakta, iki liderin farklı ideoloji ve politikalarının Yugoslavya’nın kaderini nasıl
etkilediğini incelemektedir.
Rusya’nın Kırım’ı ilhakı, NATO’nun Kosova müdahalesinden sonra yaşanan en büyük uluslararası hukuk ve dış politika sorunlarından birinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Rusya, yürüttüğü işgal politikasını, NATO’nun Kosova müdahalesini örnek göstererek
meşrulaştırmaya çalışmaktadır. Abdullah Tunç ve Hamdi Fırat Büyük, Kosova ve Kırım Vakalarının Uluslararası Hukuk Perspektifinden Karşılaştırmalı Bir Analizi başlıklı çalışmalarında, Kosova müdahalesi ve Kırım’ın işgalini, uluslararası hukuk başta olmak üzere tarihi, demografik ve siyasi yönleriyle ele almakta ve iki olayın benzer ve farklı yönlerini analiz etmektedirler. Tunç ve Büyük, bu analizleri sonucunda iki olay arasında var olan temel farklılıkları ortaya koymakta ve Kosova örneğinin Kırım’ın ilhakına emsal olamayacağını göstermektedirler.
Balkanlar üzerine odaklanan bu çalışmaların yanında, Uluslararası Suçlar ve Tarih dergisinin bu sayısında yer alan Teoman Ertuğrul Tulun’un The Fabricated Pontus Narrative and Hate Speech (Üretilmiş Pontus Anlatısı ve Nefret Söylemi) başlıklı çalışması, 1980’li yılların
sonlarından bu yana dile getirilmeye başlanmış olan “Pontus Rum Soykırımı” anlatısını ele almaktadır. Yunan ve Türk kaynakların karşılaştırmalı incelemesine dayanan bu çalışma, “Pontus Rum Soykırımı” anlatısına içsel olan nefret söyleminin unsurlarına da işaret
etmektedir.
Son olarak, Şükrü Elekdağ’ın Karadeniz havzasında önemli jeopolitik gelişmelerin yaşandığı günümüzde, Montrö Sözleşmesi’nin karşılaştığı güvenlik sorunlarına değinen ve bu sözleşmenin fesih ve tadili durumunda Türkiye’nin karşılaşabileceği olasılıkları inceleyen 81.
Yılında Montrö Sözleşmesi’nin Karşılaştığı Güvenlik Sorunları ve Sözleşmenin Feshi ve Tadili İçin Girişimler Vukuunda Karşılaşılacak Senaryoların Analizi başlıklı raporunu da bu sayımızda okuyuculara sunarız.
ARAŞTIRMA MAKALELERİ/RESEARCH ARTICLES
RAPOR/REPORT
Ali Asker, Karabük Üniversitesi Uluslararası İlişkiler BölümBaşkanı’dır. 1993 yılında Azerbaycan Teknik Üniversitesi, 1997yılında Bakü Devlet Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olan Asker,2000 yılında Marmara Üniversitesi’nde Kamu Hukuku dalında yükseklisans, 2007 yılında Ankara Üniversitesi’nde aynı alanda doktora eğitiminitamamlamıştır. Bölge Çalışmaları alanında Doçent olan Asker, post-Sovyetülkeler, Kafkasya ve Türk Dünyası alanlarındaki çalışmalarına devametmektedir.
Hamdi Fırat Büyük, Saraybosna Devlet Üniversitesi’nde misafiraraştırmacı olarak akademik çalışmalarına devam etmektedir. Başlıcailgi alanları Balkanlar, Türkiye-Balkan ülkeleri ilişkileri ve Avrupa Birliğigenişlemesi olan Büyük, Türkiye’de düşünce kuruluşları ve medyasektörlerinde çalışmıştır. Çok sayıda ulusal ve uluslararası yayınkuruluşunda yazı ve görüşleri yayınlanan Büyük, aynı zamandaBalkanlar’da bir dizi alan araştırması yürütmektedir. Ankara ÜniversitesiSiyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde doktora çalışmalarına AKP DönemiTürk Dış Politikasında Balkan Müslümanlarıbaşlıklı tezi ile devam eden Büyük, lisans eğitiminiKadir Has Üniversitesi İşletme ve Uluslararası İlişkiler bölümlerinde tamamlamış, ardındanUniversityof Essex Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Türkiye’nin Balkanlardaki Yumuşak Gücübaşlıklı teziyle yüksek lisans derecesini almıştır.
İstanbul Yüksek İktisat ve Ticaret Okulu’ndan mezun olan Mustafa Şükrü Elekdağ, La Faculté de Droit et des Sciences EconomiquesL’université Paris-I-Panthéon-Sorbonne’deyüksek lisansınıtamamladıktan sonra aynı yerde ekonomi alanındaki doktora çalışmalarınıtamamlamıştır. 1951 yılında Dışişleri Bakanlığı’nda göreve başlayanElekdağ, Tokyo Büyükelçiliğinden sonra, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarlığıyapmış ve Washington Büyükelçiliğinin ardından 1989 yılında emekliolmuştur. 1990-2002 yılları arasında Bilkent Üniversitesi’nde dersler veren Elekdağ, 22. ve 23.dönemlerde İstanbul milletvekilli olarak TBMM’de görev yapmıştır. Elekdağ’ın farklı medyaorganlarında yayınlanan çok sayıda makalesi mevcuttur.
Karabük Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde araştırmagörevlisi olan İbrahim Fevzi Güven, 2014 yılında İstanbulÜniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden mezunolmuştur. 2015 yılında Yalova Üniversitesi Uluslararası İlişkilerBölümü’nde başladığı yüksek lisans çalışmalarına devam eden Güven’inakademik ilgi alanları arasında Balkan Çalışmaları, Siyasi Tarih,Uluslararası İlişkiler Teorileri bulunmaktadır.
Cengiz Haksöz, 2003 yılında Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi veUluslararası İlişkiler Bölümü’nden mezun olduktan sonra, 2007yılında ODTÜ Sosyoloji Bölümü’nden yüksek lisans derecesini almıştır.Halen, Antropoloji (University of Pittsburgh) ve Sosyoloji (ODTÜ)dallarında doktora adayıdır. Coğrafi ilgi alanları, Balkanlar, Doğu Avrupa,Türkiye ve Kuzey Amerika’dır. Teorik ilgili alanları ise mutfak kültürü,kolektif bellek, tabiat manzaraları, sınır bölgeleri, kimlikler, azınlıklar,etnisite, dil, din, milliyetçilik ve kentsel çalışmaları kapsamaktadır. Haksöz’ün Antropolojialanındaki doktora çalışması, post-sosyalist Bulgaristan’ın taşra kentlerinde kentsel mekankullanımı üzerinde yoğunlaşmaktadır.
Teoman Ertuğrul Tulun, 2003 yılında McGill UniversitySiyaset BilimiBölümü’nden mezun olmuştur. 2003-2004 senelerinde Ankara’dakiAvrupa Birliği İletişim Grubu’nda (ABİG) kıdemli araştırma görevlisi,2004-2006 senelerinde Bilkent Üniversitesi Uluslararası İlişkilerBölümü’nde araştırma görevlisi olarak çalışmıştır. 2009’da BilkentÜniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden yüksek lisans derecesinialan Tulun, 2010-2015 yıllarında Bilkent Üniversitesi Siyaset Bilimi veKamu Yönetimi Bölümünde araştırma görevlisi ve öğretim asistanı olarak çalışmış, 2012 ve 2015yılları arasında aynı bölümde dersler vermiştir. 2010 senesinden bu yana bu bölümde doktoraçalışmalarına devam etmekte olan Tulun, 2016 senesinden bu yana Avrasya İncelemeleriMerkezi’nde analist olarak görev yapmaktadır.
Georgia State University Siyaset Bilimi Bölümü’nde doktora çalışmalarına devam eden Abdullah Tunç, yüksek lisansını Uluslararası Hukukta Davetle Müdahalebaşlıklı teziyle AnkaraÜniversitesi Kamu Hukuku Bölümü’nde tamamlamıştır. Başlıca ilgialanları, uluslararası hukuk, kuvvet kullanma, insancıl hukuk ve iç savaşkonuları olan Tunç’un, yayınlanmış pek çok yorum ve analiz yazılarımevcuttur. Lisans derecesini, Bilkent Üniversitesi Hukuk Bölümü’nden alanTunç, Ankara Barosu’nda avukatlık stajını tamamlamıştır.
