PDF İndir :
Review of Armenian Studies dergisinin yeni yayınlanan 43’üncü sayısında 4 makale yer almaktadır.
Alev Kılıç tarafından kaleme alınan “Facts and Comments” (“Olaylar ve Yorumlar”) başlıklı 43’üncü sayının birinci makalesinde, Ocak-Temmuz 2021 dönemi içerisindeki Türkiye-Ermenistan ilişkileri ve Ermenistan’la ilgili iç ve dış gelişmeler ele alınmaktadır. Bu dönemde Ermenistan 2020 Karabaş Savaşının sonuçları sebebiyle yurtiçinde ciddi bir istikrarsızlık yaşamıştır. Bu istikrarsızlık içerisinde Ermeni hükümeti bölgesel işbirliğine dayalı gerçekçi ve barışçıl bir politika ile hayalperest ve intikamcı bir politika arasında yalpalamıştır. Savaşta Azerbaycan’a karşı yaşanan yenilgi, Ermenistan’ın Rusya’ya olan bağımlılığını arttırmış, ülkenin Batı ile Rusya arasında ikili oynama marjını daraltmıştır. Savaş ve devamında gelen ateşkes anlaşmasının Karabağ’ın Azerbaycan’ın toprak bütünlüğü içinde yer aldığını kanıtlamasına, statü konusunun münhasıran Karabağ’da yaşayan Ermeni azınlığa tanınacak haklara inhisar ettiğini göstermesine rağmen, Ermenistan Batı ile temaslarında Karabağ üzerinde hak iddia etme girişimlerini sürdürmüştür. Batı’nın Ermenistan’ı bir kez daha bu iddialarında destekleyen, hatta teşvik eden izansız tutumu şaşırtıcı olmamıştır. Türkiye ise bir yandan düşman olarak tanımlanırken, diğer taraftan sağlayacağı çıkar açık olan bölgesel işbirliği ve komşuluk ilişkilerinin nasıl geliştirilebileceği arayışı gündeme gelmiştir. Ülkedeki istikrarsızlık ve hükümete yöneltilen ağır eleştiriler erken seçime gidilmesini sebep olmuş, seçim Başbakan Nikol Paşinyan’ın ezici oy üstünlüğü elde ettiği zaferle sonuçlanmıştır.
Nigar Gozalova ve Eldar Amirov, “The South Caucasus In 1905-1906 According To ‘The New York Times’ Coverage” (“‘The New York Times’ Kayıtlarına Göre 1905-1906 Arası Güney Kafkasya”) başlıklı makalelerinde; 1905-1906 yıllarında Güney Kafkasya’da gerçekleşen Ermeni-Azerbaycan Türkü çatışmalarını konu alan gazete haberlerini değerlendirmektedir. Değerlendirme için yazarlar, o dönemde dünyanın önde gelen gazetelerinden birisi olması sebebiyle the New York Times (NYT) gazetesini seçmişlerdir (gazete, bugün de aynı prestijli konumda bulunmaktadır). Bu değerlendirme, yazarların özellikle Batı kamuoyuna çatışmaların nasıl yansıtıldığını ve kamuoyunun bu çatışmaları nasıl algıladığını anlamasını sağlamaktadır. Makale, NYT’nin çatışmalarla ilgili olayları yakından takip ettiğini ve pek çok rapor hazırladığını ortaya koymaktadır. Ancak makale aynı zamanda bu raporların objektif olmadığını, zira çarpışmaların karmaşık bağlamına ve iki tarafın ciddi kayıplar verdiğine dair olgulara atıf yapılmış olsa da Azerbaycan Türklerinin esas suçlu tarafmış gibi yansıtıldığını ortaya koymaktadır. Azerbaycan’ın Ermenistan’la yaptığı 2020 Karabağ Savaşı ve yıllardır Ermenistan tarafından işgal edilen topraklarını geri alma çabaları esnasında maruz kaldığı haksız muameleden anlaşılacağı üzere, etnik çarpışmalarla ilgili haksız haberler yapılmasına sebep olan batılı zihniyet bugün de devam etmektedir.
Elif Hatun Kılıçbeyli, “Red Army Propaganda In The Armenian Soviet Socialist Republic: An Investigation On Posters” (“Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Kızıl Ordu Propagandası: Afişler Üzerinden Yapılan Bir İnceleme”) başlıklı makalesinde, Kızıl Ordu’yu ve Ermenistan’ın Sovyetler Birliğine zorla dahil edilmesini övmek için tasarlanan Sovyet dönemi posterlerini incelemek için “göstergebilim modeli” adlı özel bir yöntem kullanmaktadır. Kılıçbeyli ilk olarak Kızıl Ordu’nun oluşturulma sürecini ve “ideoloji” ve “propaganda” kelimelerinden ne anlaşılması gerektiğini araştırmaktadır. Tarihi ve kuramsal bağlamı oluşturulan yazar, sonrasında Sovyet dönemi posterlerini inceleyerek, bu posterlerin halka aktarmaya çalıştığı doğrudan ve dolaylı anlamları ve halk üzerinde yaratmayı amaçladığı etkileri açıklamaktadır. Yazarın incelemesi; Sovyet yetkililerin Kızıl Ordu propaganda posterleri üzerinden Kızıl Ordu’nun Ermenistan’ı Sovyetler Birliğine dahil etmesinin ideolojik amacını açıklamaya çalıştığını ve Kızıl Ordu’nun Sovyetler Birliğinin iç ve dış güvenliğini sağlamak konusundaki “vazgeçilmez” rolünü vurgu yaptığını ortaya koymaktadır.
Maxime Gauin, “Aurore Bruna’s Anti-History Of The Ankara Agreement” (“Aurore Bruna’nın Ankara Antlaşması Hakkındaki Çarpık Tarihçesi”) başlıklı yazısında, Marsilya’nın Ermeni Hayırseverler Genel Birliği (AGBU) Başkanı Aurore Bruna’nın L’Accord d’Angora de 1921. Théâtre des relations franco-kémalistes et du destin de la Cilicie (Türkçe: 1921 Ankara Antlaşması: Fransız-Kemalist İlişkileri Sahnesi ve Kilikya’nın Kaderi) başlıklı yüksek lisans tezinin 2018 tarihli kitap versiyonunu değerlendirmektedir. Gauin; kitabın “Ermeni milliyetçilerin Türkiye, Fransız diplomasisi ve 1920-1923 yıllarındaki Fransız basının çoğunluğuna yönelik [haksız] geleneksel şikâyetlerinin çoğunluğunun bir tekrarı” olduğunu belirtmektedir. Gauin; kitapta çeşitli olgusal hatalar bulunduğuna ve Mustafa Kemal Atatürk önderliğindeki milli mücadele, Fransa ve militan Ermeni milliyetçileri arasında gerçekleşen olayların yanlış bir şekilde yorumlandığına işaret etmektedir. Daha vahim olanı ise, yazarın kendisi tarafından yapılan atıfların bazılarının -dikkatlice incelendiği zaman- yazarın savlarıyla çelişmesidir. Gauin bu sebeple Bruna’nın kitabının barındırdığı sayısız ciddi kusur sebebiyle akademik bir çalışma olarak nitelendirilemeyeceğini savunmaktadır. Gauin’e göre Bruna’nın kitabı; bir akademik tarih çalışmasının ne olması gerektiğinin tam zıttını temsil eden, propagandist siyasi broşür olarak görülmelidir.
Review Of Armenian Studies dergisinin sayfasına https://avim.org.tr/tr/Dergiler/Review-Of-Armenian-Studies adresinden ulaşabilirsiniz.
Dergiye abone olmak veya yeni sayı temini için motulun@avim.org.tr adresi ile irtibata geçiniz.
