Bahçeşehir Üniversitesi Uluslararası Liderlik Uygulama ve Araştırma Merkezi, Azerbaycan Stratejik Araştırma Merkezi ve Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM)’in işbirliği ile 27 Mart 2014 tarihinde Bahçeşehir Üniversitesi’nde “Kafkaslar ve Azerbaycan” başlıklı bir toplantı düzenledi. Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Başkanı E. Büyükelçi Alev KILIÇ’ın yönlendirdiği toplantıda “Azerbaycan Günlükleri” isimli kitabın yazarı Sn. Thomas GOLTZ ve “Babadan Oğula Güney Kafkasya” isimli kitabın yazarı E. Büyükelçi Candan AZER sunumda bulundular.

Halen Montana State University’de öğretim üyesi olan Goltz, sunumuna B. Kılıç’ın Goltz’un Dağlık Karabağ çatışmaları döneminde bölgedeki tek gazeteci oluğunu belirtmesi üzerine kendisini “eski” bir gazeteci şeklinde tanıtarak başladı. Azerbaycan başta olmak üzere, bölge ile ilgili profesyonel ve kişisel deneyimlerini ve Kafkaslar üzerine yaptığı çalışmaları hakkında konuştu.

Goltz “Azerbaycan Günlükleri” isimli kitabında 90’lardan başlayarak Haydar Aliyev’in ülkenin geleceğine dair çok cesur ve kritik kararlar vermek durumunda kaldığı başkanlık dönemini, Azerbaycan’ın dinamiklerini anlattığını söyledi. Goltz Azerbaycan’ın uluslararası arenada önemli bir aktör olma başarısının en önemli öğelerinden olan boru hatlarını ve Hazar gaz kaynaklarının önemini analiz etti. Dağlık Karabaş çatışmaları döneminde ve sonrasında acılar çeken Azerilerin anlatıldığı ve kendisinin Danışman Yapımcı olarak görev aldığı ve yapımı hala devam eden bir videonun belli kısımları ile sunumunu tamamladı.

Belgesel Haydar Aliyev’in yönetimi döneminde TANAP, TAP ve Bakü – Tiblis – Ceyhan boru hattı gibi projelerin getirdiği başarıyı, kendisinin ve Türk görevlilerin Azerbaycan’ı bağımsızlıktan sonra destekleme çabalarını da gösterdi. Bu belgesel 90’larda bölgeyi ziyaret eden ve bu bölgede çalışan ve Dağlık Karabağ gibi sarsıcı gelişmeleri deneyimlemiş yabancı görevliler ve gazetecilerle yapılmış röportajları da içermektedir.

Türk Dışişleri Bakanlığı’ndaki kırk yıllık deneyimleri ile 2011 yılında çıkardığı “Babadan Oğula Güney Kafkasya” adlı kitabın yazarı Emekli Büyükelçi Candan Azer konuşmasında Azeri – Türk ilişkileri hakkındaki diplomatik ve kişisel tecrübelerini paylaşmıştır. Büyükelçi Azer, Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan ve Türkiye ilişkileri hakkında kısa bir tarihsel arkaplan sunmuştur. Büyükelçi Azer, özellikle Gürcistan ve Azervbaycan ilişkilerinin temellerinin nasıl atıldığına vurgu yapmıştır. Azer konuşması sırasında boru hattı projelerinin öneminin ve bu projelerin Güney Kafkasya ülkelerinin iktisadi ve siyasi bölgesel işbirliğine olan katkılarının altını çizmiştir. Azer, ayrıca boru hattının Azerbaycan'daki sürekli gelişmelere ve Azerbaycan'ın dış ilişkilere yeni bir boyut kazandırdığına vurgu yapmıştır. Büyükelçi Azer, Türkiye-Azerbaycan arasındaki iyi ilişkilere dikkat çekerken, Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in "bir millet, iki devlet" sözlerini hatırlatmıştır. Büyükelçi Azer, Ermenistan'la ilişkiler kurmanın önündeki tek engelin Türkiye, Gürcistan, Ermenistan ve Nahçivan sınırını oluşturan Kars Antlaşması olduğunu önemle belirtmiştir. Azer, Karabağ'ın ve Ermenistan'daki Azerbaycan bölgesinin yüzde 20'sinin işgali dolayısıyla müzakerelerin durduğunu, sınırların ve havaalanlarının Ermenistan'a kapatıldığını da hatırlattı.

Amerikalı yazar ve gazeteci, Kafkasya uzmanı, Thomas Goltz, Montana State University'de öğretim üyesidir. Uzun yıllar Sovyetler Birliği ve Türkiye’de çalışan Goltz, “Azerbaycan Günlüğü”, “Çeçenistan Günlüğü” ve “Gürcistan Günlüğü” başlıklı kitaplar çıkarmıştır.

Emekli Büyükelçi Candan Azer, kırk yıllık Türk Dışişleri Bakanlığı deneyimi ile toplantının bir diğer konuşmacısıdır. Büyükelçi Azer, Varşova’da ve İslamabad’daki Türk Büyükelçiliklerinde görev yapmıştır. Ayrıca Azer, 2011 yılında yayınlanan “Babadan Oğula Güney Kafkasya” kitabının da yazarıdır. Azeri bir babanın oğlu olan Büyükelçi Azer, Türk Dışişleri Bakanlığında bölgedeki üst düzey görevlerde bulunmuş ve kitabını Türkiye-Ermenistan arasındaki siyasi gelişmeler hakkındaki gözlemleri ışığında yazmıştır.

Hazel ÇAĞAN - Özge ÖĞÜTCÜ