Daha önceden AGİT Minsk Grubu Amerikan Eş-Başkanı Büyükelçi James Warlick’in Dağlık Karabağ’da barış konusunda yaptığı beyanatla ilgili olarak yorum yapmıştık. Büyükelçi Warlick, 7 Mayıs’ta Carnegie Uluslararası Barış Vakfı’nda bir konuşma yapmıştı. Büyükelçi Warlick, konuşmasında kendi ifadesiyle Dağlık Karabağ sorununa yönelik olan Amerikan politikasını ana hatlarıyla anlatmıştı. Konuşma sonrasında ABD Dışişleri Bakanlığı, Büyükelçi Warlick’in beyanatının Amerika’nın Dağlık Karabağ sorununa yönelik olan devlet politikasını gerçekten de yansıttığını doğrulamıştır.
12 Mayıs 1994'de Dağlık Karabağ’daki silahlı çatışmaları sonlandıran ateşkes anlaşmasının yirminci yılı münasebetiyle, 11 Mayıs’ta Minsk Grubu’nun üç eş-başkanı Dağlık Karabağ sorunu konusunda ortak bir beyanatta bulunmuştur. Üç eş-başkanın tutumunu yansıtıyor olarak gösterilen bu ortak beyanat, Büyükelçi Warlick’in dört gün öncesinde yaptığı beyanatın çoğunlukla bir kopyala-yapıştır şeklidir. Bu, işin özünde, Fransa ve Rusya’nın Dağlık Karabağ sorunu konusunda Amerika’nın tutumunu benimsedikleri algısını yaratmaya meyilli bir beyanattır. Dağlık Karabağ’daki sorun ile paralellik gösterebilecek başka bir bölgesel sorunda hararetli bir tartışma içinde olan Amerika ve Rusya’nın, Dağlık Karabağ sorunu konusunda bir anlaşmaya varabilmiş olmaları ve bunu yaparak da bu sorunu gündem dışına itmiş olmaları ilginç bir gelişmedir.
Eş-Başkanların ortak beyanatı özetle Büyükelçi Warlick’in daha önceden değindiği aynı unsurlara değinmektedir. Eş-Başkanlar ortak beyanatlarında şu altı unsura değinmektedir: (1) Dağlık Karabağ çevresindeki işgal altındaki bölgelerin Azerbaycan’a geri verilmesi, (2) Dağlık Karabağ’ın güvenliğini ve kendini yönetme hakkını garantileyen bir geçici statünün verilmesi, (3) Ermenistan’ı Dağlık Karabağ’a bağlayan bir koridorun oluşturulması, (4) Dağlık Karabağ’ın nihai statüsünü hukuksal bağlayıcılığı olan bir beyanat ile belirlemek, (5) yerlerinden edilen insanların ve mültecilerin eski ikametgah yerlerine geri dönebilmesi, ve (6) bir barış gücü içeren uluslararası güvenlik garantisinin ortaya konması. Unsulardan (1), (4), (5) ve (6), Dağlık Karabağ sorunu için adil ve barışçıl bir çözüm bulmak açısından yapıcı niteliktedir.
Unsur (2)’de, eş-başkanlar Dağlık Karabağ bölgesine kendini yönetme hakkının verilmesi gerektiğini belirtmiştir. Bu unsurda eş-başkanlar, aynen Büyükelçi Warlick gibi, açık bir şekilde Dağlık Karabağ’ın hukuki olarak Azerbaycan’ın bir parçası olduğunu ve şu anda Ermeni işgali altında olduğunu, bu sebeple de Azerbaycan’a geri verilmesi gerektiğini ortaklaşa belirtmemiştir.
Daha hassas olan unsur (3)’te ise, eş-başkanlar Ermenistan ile Dağlık Karabağ’ı birbirine bağlayacak bir koridor oluşturulması gerektiğini belirtmiştir. Eş-başkanlar, aynen Büyükelçi Warlick’in yapmadığı gibi; benzer bir nitelikte olacak olan, Azerbaycan’ı - arada Ermenistan olması sebebiyle - kendisinden kopuk olan toprak parçası Nahcivan’a birleştirecek bir koridor oluşturmaya yönelik, eşit derecede önemli ve dengeleyici bir öneriyi ortaya koymamıştır. Taraflara eşit mesafede olmak adına eş-başkanlar, bu konuda benzer bir sıkıntısı olan Azerbaycan için en azından böyle dengeleyici nitelikteki bir koridorun oluşturulmasını önermeliydi. Böyle bir öneride bulunmadığı için eş-başkanların ortak beyanatı - aynı Büyükelçi Warlick’in beyanatı gibi - Ermenistan yanlısı bir beyanat olarak algılanmaya meyillidir.
Büyükelçi Warlick’in beyanatına yönelik olarak yaptığımız yorumda; Sayın Warlick’in beyanatının, Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ sorunu konusundaki çıkarları ve sıkıntılarına karşı belli bir umursamazlık olduğunu ortaya koyduğunu belirtmiştik. Aynı şey eş-başkanların ortak beyanatı için de söylenebilir. Eş-başkanlar, Dağlık Karabağ sorunu konusunda böylesine önemli bir beyanatta bulunmadan önce diğer Minsk Grubu üyelerine danışmaları gerekirdi, ancak bunu yapmadılar. Bu sebeple, Büyükelçi Warlick’in beyanatına yönelik yaptığımız yorumun son kısmı daha da geçerli hale gelmiştir: Bu iki beyanat bağlamında ve yakın zamanda ortaya çıkan uluslararası siyasi konjonktür bağlamında; en azından Türkiye’nin bakış açısından, Minsk Grubu eş-başkanları Minsk Grubu’nun görüşlerini ve temel ilkelerini temsil etme yeteneklerini kaybetmeye başlamıştır.
© 2009-2024 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
TÜRKİYE ERMENİLERİ PATRİĞİ SEÇİMİ TARTIŞMALARI YİNE ALEVLENDİ
Mehmet Oğuzhan TULUN 10.11.2016 -
AZERBAYCAN-ERMENİSTAN SINIR SORUNU AİHM GÜNDEMİNDE
Mehmet Oğuzhan TULUN 11.02.2014 -
LSE TÜRK KÜRSÜSÜ TARAFINDAN DÜZENLENEN KONFERANSTA TÜRKİYE VE TÜRK KARŞITI GÖRÜŞLERE YER VERİLDİ
Mehmet Oğuzhan TULUN 28.05.2015 -
PAPA FRANSUVA’NIN ERMENİSTAN RESMİ ZİYARETİ
Mehmet Oğuzhan TULUN 22.06.2016 -
MİNSK GRUBU EŞ-BAŞKANLARININ DAĞLIK KARABAĞ SORUNU KONUSUNDAKİ ORTAK BEYANATI
Mehmet Oğuzhan TULUN 13.05.2014
-
SASSOUNİAN’IN TAHLİYESİ TALEBİ TEKRAR GÜNDEMDE
Hazel ÇAĞAN ELBİR 29.05.2018 -
KOLEKTİF GÜVENLİK ANLAŞMASI ÖRGÜTÜ’NİN YENİ GENEL SEKRETERİ VE RUSYA’NIN ERMENİSTAN ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Hazel ÇAĞAN ELBİR 28.04.2017 -
TANAP DOĞALGAZ BORU HATTI AÇILIŞI
Tutku DİLAVER 18.06.2018 -
TÜRK KENEŞİ (KONSEYİ) VE BÖLGEDEKİ GELİŞMELER IŞIĞINDA AVRASYA'DA İŞBİRLİĞİ
Özge Nur ÖĞÜTCÜ 23.02.2015 -
VAHAN CARDASHİAN VE TÜRK-AMERİKAN İLİŞKİLERİNİ BALTALAMAK İÇİN BAŞLATILAN MÜCADELE
AVİM 06.06.2024
-
THE TRUTH WILL OUT -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2023 -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2022 -
RADİKAL ERMENİ UNSURLARCA GERÇEKLEŞTİRİLEN MEZALİMLER VE VANDALİZM -
PATRIOTISM PERVERTED -
MEN ARE LIKE THAT -
BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN BORU HATTININ YAŞANAN TARİHİ -
INTERNATIONAL SCHOLARS ON THE EVENTS OF 1915 -
FAKE PHOTOS AND THE ARMENIAN PROPAGANDA -
ERMENİ PROPAGANDASI VE SAHTE RESİMLER -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2021 -
A Letter From Japan - Strategically Mum: The Silence of the Armenians -
Japonya'dan Bir Mektup - Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2020 -
Anastas Mikoyan: Confessions of an Armenian Bolshevik -
Sovyet Sonrası Ukrayna’da Devlet, Toplum ve Siyaset - Değişen Dinamikler, Dönüşen Kimlikler -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2019 -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2018 -
Ermeni Sorunuyla İlgili İngiliz Belgeleri (1912-1923) - British Documents on Armenian Question (1912-1923) -
Turkish-Russian Academics: A Historical Study on the Caucasus -
Gürcistan'daki Müslüman Topluluklar: Azınlık Hakları, Kimlik, Siyaset -
Armenian Diaspora: Diaspora, State and the Imagination of the Republic of Armenia -
Ermeni Sorunu Temel Bilgi ve Belgeler (2. Baskı)
-
EU-TÜRKİYE COOPERATION IN CENTRAL ASIA AND SOUTH CAUCASUS: TOWARDS SUSTAINABLE ENGAGEMENT IN ENERGY AND CONNECTIVITY -
AVİM 2023 YILLIK RAPOR | ANNUAL REPORT -
ÇAĞDAŞ BATI AVRUPA AKADEMİ DÜNYASINDA IRKÇILIĞIN VE YABANCI DÜŞMANLIĞININ ARAŞTIRILMASININ ZORLUĞU: FRANSA ÖRNEĞİ
-
"DEVAM EDEN DEVLET-HALEF DEVLET TARTIŞMALARI VE ULUSLARARASI SORUMLULUĞA HALEFİYET TEORİLERİ IŞIĞINDA ERMENİ MESELESİ" BAŞLIKLI KONFERANS