PAPA’NIN GÜRCİSTAN ZİYARETİ VE EKÜMENİZM
Yorum No : 2016 / 46
19.08.2016
7 dk okuma

Roma Katolik Kilisesi’nin ruhani lideri ve Vatikan Şehir Devleti Başkanı Papa Fransuva’nın 30 Eylül-2 Ekim tarihleri arasında sırasıyla Gürcistan’ı ve Azerbaycan’ı ziyaret edeceği duyurulmuştur. Vatikan’dan yapılan açıklamaya göre Papa Gürcistan ziyaretini Gürcistan Ortodoks Kilisesi Patriği II. İlia ile sivil ve dini yetkililerin daveti üzerine gerçekleştirecektir.[1] Bu ziyaret, 1999 yılında Papa II. Ioannes Paulus tarafından yapılmış ziyaret sonrası bir Papa tarafından Gürcistan’a yapılacak ikinci ziyaret olacaktır.  Bu nedenle, bu ziyaret hem Gürcistan devleti ve Gürcü Ortodoks Kilisesi için, hem de Papa için önemli bir buluşma olacaktır. Gürcistan devleti bu durumun kendileri açısından anlamını şu şekilde ifade etmiştir:

Vatikan uluslararası ilişkilerde önemli bir rol oynamaktadır ve Vatikan’la olan devlet ilişkileri Gürcistan’ın Katolik dünyasındaki konumunu pekiştireceğinden ve işgal altındaki bölgelerin tanınmaması politikasını destekleyeceğinden dolayı bizim için önem taşımaktadır.[2]

Bu açıklamanın öncesinde, 2015 yılı Nisan ayında Gürcistan Devlet Başkanı Margvelashvilli ve Papa Fransuva Vatikan’da bir toplantı düzenleyip, Gürcistan’ın şu anki durumunu ve bölgenin genel özelliklerini değerlendirmiştir. Gürcistan devleti tarafından da işaret edildiği gibi,  Vatikan din bağları üzerinden yarattığı nüfuz alanı sebebiyle uluslararası ilişkiler açısından önemli bir rol oynamaktadır.  Gürcistan, Vatikan ile elde edeceği iyi ilişkilerin, Gürcistan’ın Avrupa Birliği ilişkilerine de katkıda bulunabileceğini ümit etmektedir. Avrupa Birliği Komisyon’undan alınan bilgiye göre, Avrupa Birliği ve Gürcistan arasında 2014 yılında imzalanmış önemli bir ticaret anlaşması bulunmaktadır ve bu anlaşma iki tarafın da pazar alanını geliştirmeye ve Gürcistan’a yapılan yabancı yatırımı yükseltmeye yöneliktir.[3] Vatikan’ın AB’nin bir Hristiyan değerler topluluğu olduğunu ifade etmekte olduğu hatırlanacak olursa, Gürcistan’ın Avrupa Birliği ile olan ekonomik ve siyasi ilişkilerinin geliştirilmesi açısından da Papa’nın Gürcistan’a yapacağı ziyaret önem taşımaktadır.

Nisan 2015’deki toplantı sonrası Gürcistan Devleti Başkanı Margvelashvili, “… Mevcut durumu, Gürcistan’ın Avrupalı olmayı tercih etmesinin sonucunda doğan zorlukları ve bölgenin sorunlarının çözümlenmesinde Gürcistan’ın gelecekte oynayacağı rolü tartıştık …”[4] şeklinde demeç vererek Papa ile aralarında geçen toplantıyı özetlemiştir. Margvelashvili’nin açıklamalarından anlaşıldığı üzere, iki lider toplantıda üç noktaya vurgu yapmıştır: güncel siyasal meseleler, bölgesel sorunlar ve devlet- kilise ilişkileri.

Bilindiği gibi, Hristiyan dünyası teolojik çatışmaları yüzünden yüzyıllardır ayrılık yaşamaktadır. Papa Fransuva göreve geldiği ilk günden beri bu ayrılığa son verme gayreti içindedir. Örneğin, geçtiğimiz Haziran ayında Ermenistan’a yapmış olduğu ziyaret ve buradaki 1915 olayları ile ilgili açıklamaları, Papa’nın ekümenizm gayesi doğrultusunda hareket ettiğinin göstergesidir.[5] Papa’nın Ermenistan’ın yanı sıra diğer ülkelerin  din temsilcileri ile yapmış olduğu toplantılar da Papa’nın ekümenizm gayretinde olduğunu göstermektedir. Görünen o ki, Papa Fransuva’nın Gürcistan’a yapacağı ziyaretin de asıl nedenlerinden birisi kendisinin ekümenizm isteğidir, çünkü Gürcistan’ın dini demografik yapısına bakıldığında hâkim Ortodoks nüfusun yanında Katolik nüfus oranı 0,8 civarındadır.[6] Bir diğer deyişle, Gürcistan’da Katolik nüfusun sayısı Ortodoks mezhebine oranla çok daha düşük olmasına rağmen, aralarındaki teolojik çatışmalara son vererek Hristiyanları tek çatı altında toplayabilmek ve Ortodoks mezhebi ile olan bağlarını güçlendirebilmek için Papa Fransuva, Katolik Kilisesi ruhani lideri ve Vatikan şehir devleti başkanı olarak, yapacağı ziyaretler arasına Gürcistan’ı da eklemiştir.

Geçtiğimiz Kasım ayında Gürcistan tarafından yapılan açıklamada da Gürcistan ve Vatikan’ın arasındaki tarihi bağlardan bahsedilmiş ve Gürcistan’ın Roma ile iyi ilişkiler inşa etmek istediği vurgulanmıştır.[7] Bu yüzden de Papa’nın Gürcistan’a yapacağı bu ziyaret siyasal olayların yanında ekümenizm peşinde olan Papa Fransuva için ekümenizmi pekiştirmek açısından iyi bir fırsat olabilecektir. Bu durum, Hristiyan dünyası açısından olumlu bir gelişme olmasına rağmen, Ermenistan ziyaretinde olduğu gibi din ve devlet işlerini karıştıran açıklamalar barındırması olasılığı bakımından sakıncalar taşıyabilir.

Burada düşünülmesi gereken bir nokta ise şudur: Ermenistan ziyareti sırasında tartışmalı tarihi bir mesele hakkında pervasızca açıklama yapmış olan Papa Fransuva, Gürcistan ziyareti sırasında acaba yine tartışmalı bir konu olan Gürcistan’ın Abhazya ve Güney Osetya bölgeleri hakkında bir açıklama yapacak mıdır? Bu iki bölge de hukuken Gürcistan ait toprak parçaları olmalarına rağmen fiilen Gürcistan’dan ayrılmış ve bağımsızlıklarını ilan etmiş durumdadırlar. Bu durum, Gürcistan’da derin bir rahatsızlık yaratmakta ve bu durumun devamı Gürcistan-Rusya ilişkilerine ciddi bir şekilde gölge düşürmektedir. Yazının başında verilen Gürcistan devletinin açıklamasından anlaşılacağı üzere, Gürcistan Papa’nın ziyaret sırasında bu konuya değinmesini beklemektedir. Rus Ortodoks Kilisesi ile iyi geçinmeye önem veren ve Patrikliğin ruhani lideri Kiril ile yakın ilişkileri olan Papa Fransuva acaba Gürcistan ziyareti sırasında bu konuda Rusya’ya bir çağrıda bulunabilecek midir?

Bu hatırlatmadan sonra özetleyecek olursak; hem Papa’nın yüzyıllardır fikir ayrılığı yüzünden ayrı olan Hristiyan dünyasını birleştirme çabaları açısından, hem Gürcistan devletinin güncel siyasi sorunları açısından, hem de Gürcistan’ın Avrupa Birliği ile olan ilişkileri açısından, 30 Eylül-2 Ekim tarihleri arasında Papa’nın Gürcistan’a yapacağı ziyaret büyük bir önem taşıyacaktır.

Dileriz ki Papa Fransuva, ekümenizmi sağlama doğrultusunda Ermenistan ziyaretinde yapmış olduğunun aksine tarihi ve siyasi konularda tek taraflı söylemlerden kaçınarak, objektif bir tutum sergileyebilir.

Papa Fransuva’nın Azerbaycan’a yapacağı ziyaret ise başka bir yazının konusunu olacaktır.

 

* Fotoğraf: Agenda.ge (Gürcistan Devlet Başkanı Giorgi Margvelashvili’nin 10 Nisan 2015 Vatikan ziyareti sırasında Papa Fransuva ile çekilmiş fotoğrafıdır)

 

[1] “Pope Francis coming to Georgia”, Agenda.ge, http://agenda.ge/news/55792/eng

[2] “Pope Francis coming to Georgia”.

[3] “Trade Policy, Countries and Regions”, European Comissison, http://ec.europa.eu/trade/policy/countries-and-regions/countries/georgia/

[4] “Georgia’s President Meets Pope Francis”, Agenda.ge, http://agenda.ge/news/33125/eng

[5] “Georgia’s President Meets Pope Francis”.

[6] “Gürcistan Ülke Raporu”, Birleşmiş Markalar Derneği, http://birlesmismarkalar.org.tr/file/hedef-ulke-raporlari/Gurcistan.pdf

[7] “Vatican celebrates legacy of leading Georgian Catholic figure”, Agenda.ge, http://agenda.ge/news/47045/eng

 


© 2009-2024 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır

 



Henüz Yorum Yapılmamış.

Kaynaklar:

Analiz
Yorum
Blog
Rapor
Bülten