Türk Devletleri arasındaki işbirliği geniş bir yelpaze içinde gelişmekte, ulaştırma, ekonomi, eğitim, bilim ve kültür konuları başta olmak üzere çeşitli konularda ilerleme katetmektedir. Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi’ne (Türk Konseyi) 2019 yılında Özbekistan’ın üyeliği, 2022 yılında Türkmenistan’ın gözlemci üye olması ile Türk Konseyi çerçevesinde işbirliğinin kapsamı genişlemiştir. Hatırlanacağı üzere, Kasım 2021'de, Türk Konseyi Devlet Başkanları 8. Zirvesi'nde yayınlanan bildiriyle, Türk Konseyi "Türk Devletleri Teşkilatı"na evrilmiştir.
Türk Devletleri Teşkilatı’nın ortaklık ilişkisi yürüttüğü kuruluşlar arasında yer alan Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenterler Asamblesi (TÜRKPA) 2008 yılında Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye arasında parlamentolar arası işbirliğini güçlendirmek, üye devletler arasında siyasi diyaloğu geliştirmek, üye devletlerin ulusal mevzuatını uyumlu hale getirmek amacıyla kurulmuştur. Örgütün Sekreterliği Bakü'de bulunmakta olup, en üst karar organı üye ülkelerin Meclis Başkanları’ndan oluşan Meclis Konseyi'dir. TÜRKPA’nın hukuk işleri ve uluslararası ilişkiler, ekonomik işbirliği, sosyal, kültürel ve insani ilişkiler, çevre ve doğal kaynaklar konularında dört daimi ihtisas komisyonu vardır.[1]
Bu yıl Kırgızistan’ın Çolpon-Ata şehrinde gerçekleşen TÜRKPA 11. Genel Kurul Toplantısı’na Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye’nin Meclis Başkanları, TÜRKPA Genel Sekreteri, gözlemci ülkelerden Macaristan’ın Meclis Başkanı, Özbekistan’ın Senato Başkanı ile onur konuğu olarak Türkmenistan’ın Meclis Başkanı ve çeşitli uluslararası kuruluşların yetkilileri katılmışlardır.[2]
"Parlamenter Diplomasi ile Güven ve İş Birliğinin Güçlendirilmesi” başlıklı 11. Genel Kurul toplantısında daimi ihtisas komisyonlarının raporları ele alınmış ve tavsiyeleri değerlendirilmiştir. Toplantıda TÜRKPA gözlem heyetlerinin Ekim 2021'de Özbekistan Cumhuriyeti'nde gerçekleştirilen cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ve Kasım 2021'de Kırgızistan'da yapılan parlamento seçimlerinin sonuçlarına ilişkin nihai raporları sunulmuştur.[3]
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin de TÜRKPA’da gözlemci veya özel bir statü ile yer almasını arzu ettiklerini ifade etmiştir.[4] Özbekistan’nın TÜRKPA’ya üye olma kararı ise memnuniyetle karşılanmıştır.
Toplantıda “Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi”nin adının “Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi” şeklinde değiştirildiği açıklanmış, örgütün yeni bayrağı belirlenmiş ve şu kararlar alınmıştır: Sosyal girişimciliğin geliştirilmesine ilişkin model kanun taslağı onaylanmıştır, 2023 yılı için TÜRKPA bütçesini görüşülmüştür,[5] 2023-2028 stratejik yol haritası onaylanmış, komisyonların başkanları ve yardımcıları seçilmiştir, TÜRKPA 11. Genel Kurulunun Çolpon-Ata Bildirisi imzalanmıştır.
TÜRKPA çerçevesinde gerçekleştirilen faaliyetler üye devletlerin parlamentoları arasında işbirliğini ve üye devletlerin ulusal mevzuatlarının uluslararası standartlara uyumunu teşvik ederken, Türk devletleri arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesine katkıda bulunmaktadır. TÜRKPA’nın bir sonraki Genel Kurul toplantısı 27-29 Nisan 2023'te İstanbul’da gerçekleşecektir.
[1] “TURKPA”, Organisation of Turkic States, https://www.turkkon.org/en/iliskili-kurumlar/turkpa_2
[2] “TÜRKPA XI. Genel Kurul toplantısında Çolpon-Ata Deklarasyonu kabul edildi”, Kabar, 25 Haziran 2022, http://tr.kabar.kg/news/turkpa-xi-genel-kurul-toplant-s-nda-colpon-ata-deklarasyonu-kabul-edildi/
[3] Age
[4] “TBMM Başkanı Şentop, TÜRKPA Genel Kurulu'nda Konuştu”, TBMM, 24 Haziran 2022, https://www.tbmm.gov.tr/Haber/Detay?haberSiraNo=154592
[5] Age
© 2009-2024 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
HİNDİSTAN-ORTA DOĞU-AVRUPA EKONOMİK KORİDORU
Gülperi GÜNGÖR 19.09.2023 -
KAZAKİSTAN’DA PROTESTOLAR VE SİYASİ KRİZ
Gülperi GÜNGÖR 02.02.2022 -
EKONOMİK İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI BAKANLAR KONSEYİ’NİN 26. TOPLANTISI
Gülperi GÜNGÖR 09.02.2023 -
AFGANİSTAN’DAN YABANCI BİRLİKLERİN ÇEKİLMESİ SONRASI TALİBAN‘IN İLERLEYİŞİ
Gülperi GÜNGÖR 16.07.2021 -
KUŞAK VE YOL FORUMU ÜÇÜNCÜ KEZ TOPLANDI
Gülperi GÜNGÖR 01.11.2023
-
ERMENİSTAN’IN PROTOKOLLERİ ONAYLAMAYI DURDURMASI
Ömer Engin LÜTEM 22.04.2010 -
BALKANLAR VE TÜRKİYE
Alev KILIÇ 25.04.2013 -
DAĞLIK KARABAĞ’DAKİ KABUL EDİLEMEZ STATÜKO VE LİTVANYA
Alev KILIÇ 01.03.2013 -
ERİVAN’DAKİ KOLEKTİF GÜVENLİK ANLAŞMASI ÖRGÜTÜ TOPLANTISI
Turgut Kerem TUNCEL 17.10.2016 -
D.L.PHİLLİPS’İN TÜRKİYE-ERMENİSTAN PROTOKOLLERİ DİPLOMATİK TARİHİ 3
Ömer Engin LÜTEM 28.03.2012
-
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2022 -
RADİKAL ERMENİ UNSURLARCA GERÇEKLEŞTİRİLEN MEZALİMLER VE VANDALİZM -
PATRIOTISM PERVERTED -
MEN ARE LIKE THAT -
BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN BORU HATTININ YAŞANAN TARİHİ -
INTERNATIONAL SCHOLARS ON THE EVENTS OF 1915 -
FAKE PHOTOS AND THE ARMENIAN PROPAGANDA -
ERMENİ PROPAGANDASI VE SAHTE RESİMLER -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2021 -
A Letter From Japan - Strategically Mum: The Silence of the Armenians -
Japonya'dan Bir Mektup - Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2020 -
Anastas Mikoyan: Confessions of an Armenian Bolshevik -
Sovyet Sonrası Ukrayna’da Devlet, Toplum ve Siyaset - Değişen Dinamikler, Dönüşen Kimlikler -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2019 -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2018 -
Ermeni Sorunuyla İlgili İngiliz Belgeleri (1912-1923) - British Documents on Armenian Question (1912-1923) -
Turkish-Russian Academics: A Historical Study on the Caucasus -
Gürcistan'daki Müslüman Topluluklar: Azınlık Hakları, Kimlik, Siyaset -
Armenian Diaspora: Diaspora, State and the Imagination of the Republic of Armenia -
Ermeni Sorunu Temel Bilgi ve Belgeler (2. Baskı)
-
EMEKLİ BÜYÜKELÇİ BİLAL ŞİMŞİR'İN ANISINA KONFERANS: "21. YÜZYILDA TÜRK DİPLOMASİSİ VE DIŞ POLİTİKA: ÇOK KUTUPLU DÜNYADA YENİ PERSPEKTİFLER"