2 Haziran’da Alman Federal Meclisinin aldığı 1915 olaylarını soykırım olarak tanımlayan karar hukuki veya bilimsel açıdan değil ama siyasi açıdan öneme sahiptir. Nitekim, yalnız Türkiye basınında değil Avrupa basınında da konuyla ilgili çok sayıda makale ve yorumun yayınlanmış olması bu öneme işaret eden bir olgudur. Dolayısıyla, bu kararın siyasi niteliğinin, nedeninin ve olası sonuçlarının irdelenmesi gerekmektedir.
Bu sorular hakkında şimdiye kadar çeşitli yorumlar yapılmış ve kamuoyuyla paylaşılmıştır. Bu çerçevede ortaya çıkan genel görüş, Alman Federal Meclisinin Türkiye’ye karşı, en hafif tabiriyle, dostça olmayan bir siyasi tutum içinde olduğudur. Kararın, Türkiye ve AB arasındaki gerilimli ilişkiler ve yakın zamanda imzalanan göçmen geri kabul ve vize serbestisi anlaşması dikkate alınarak değerlendirilmesi gerektiği belirtilmektedir. Bunların yanında, Almanya’nın kendi tarihi gerçekliklerinden olan Yahudi Holokostu ve daha az bilinen bugünkü Namibya’daki Herero ve Nama soykırımları gibi karanlık olayların yükünden bir nebze kurtulabilmek için kendine bir ‘suç ortağı’ yaratmaya çalıştığı şeklinde görüşler özellikle Türkiye basınında ifade edilmiştir. Vurgulanan bir diğer husus ise karardaki ‘Hristiyan halklar’ değinisidir. Ermenilerle birlikte Osmanlı’daki diğer Hristiyan halkların da soykırıma tabi tutulduğu iddiası, meselenin Avrupa’da yükselen İslamfobi ile ilişkilendirilmesine neden olmuştur.
Tüm bu görüşlerin irdelenmesi ve Alman Federal Meclisinin aldığı kararın ne anlama geldiğinin ve ne tür hesaplar çerçevesinde hangi amaçlara hizmet ettiğinin anlaşılması gerekmektedir. Bunun yanında, bu kararın Türkiye-Almanya ilişkilerinde neden olduğu ve Türkiye-Almanya ilişkilerini aşarak Avrupa Birliği ülkelerini de etkileyebilecek olumsuz sonuçlarının bir nebze de olsa hafifletilmesinin yollarının aranması gerekmektedir.
Bu doğrultuda bir çözüm, geçtiğimiz sene Avusturyalı ve Lüksemburglu bakanların, ülkelerinin parlamentolarında temsil olunan partilerin ve parlamentolarının aldıkları soykırım kararlarından sonra sergiledikleri yöntemde bulunabilir.
Hatırlanacağı üzere, geçtiğimiz yıl Mayıs ayında Lüksemburg parlamentosu 1915 olaylarını soykırım olarak tanımlayan bir karar almıştır. Eylül ayında ise Lüksemburg Dışişleri Bakanı Asselborn dönemin Türk Dışişleri Bakanı Sinirlioğlu ile düzenlediği bir basın toplantısında soykırımın hukuki bir kavram olduğunu ve sadece yetkili mahkemelerin bir olayın soykırım olup olmadığına karar verebileceğini belirtmiştir. Bu şekilde Lüksemburglu Bakan, dolaylı da olsa, Lüksemburg parlamentosunun kararının geçersiz ve Lüksemburg hükümetini bağlamayan bir bildiri olduğunu ifade etmiştir.
Yine geçtiğimiz yıl Nisan ayında Avusturya parlamentosunda temsil olunan partiler 1915 olaylarını soykırım olarak niteleyen ortak bir bildiri yayınlamışlardır. Bundan bir gün sonra, bu ülkede yayınlanan Die Presse gazetesinde hukuktaki “kanunilik” ilkesi sebebiyle 1948 Soykırım Sözleşmesi’nin geriye dönük işletilemeyeceğini nedeniyle Avusturya Dışişleri Bakanlığı’nın bu bildiriye katılmadığını bildiren bir makale yayınlanmıştır. Temmuz ayında Avusturyalı parlamenterler Avusturya Adalet ve Dışişleri Bakanlıklarına bir soru önergesi yöneltmiş ve bu bildiriye katılıp katılmadıklarını sormuştur. Her iki bakanlık da “kanunilik” ilkesi gereği 1948 Soykırım Sözleşmesinin geriye dönük işletilemeyeceğini ve bu bildirinin hukuki bir değerlendirme değil siyasi bir bildiri olduğunu söyleyerek bu soru önergesini yanıtlamıştır. Avusturya Dışişleri Bakanı Kurz, Eylül ayında Ankara’da gerçekleştirdiği temasları sırasında da aynı görüşü bir kez daha ifade etmiştir. Dolayısıyla, Avusturya hükümeti parlamenterlerin kararının hükümeti bağlamadığını bu vesilelerle vurgulamıştır.
Alman hükümet sözcülerinin benzeri bir yaklaşımı hali hazırda ciddi yara almış Türkiye-Almanya ilişkilerinin daha da kötüleşmemesi ve gerçekleşen tahribatın önümüzdeki süreçte biraz da olsa düzeltilebilmesi için önemli olacaktır. Aslında, bu sadece Türkiye ve Almanya için değil, tüm Avrupa için faydalı bir seçenektir. Çünkü, Türkiye ve Almanya arasındaki gerginlik yalnız bu ülkeleri değil, Almanya’nın Avrupa Birliği içindeki güçlü ve etkili konumu itibariyle tüm Avrupa ülkelerini olumsuz yönde etkileyebilecek bir niteliğe sahiptir.
© 2009-2024 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
1915 OLAYLARININ SOYKIRIM OLARAK TANIMLANMASINA İLİŞKİN AVUSTURYA VE LÜKSEMBURG’UN GERİ ADIMI
Turgut Kerem TUNCEL 22.10.2015 -
GÜNEY KAFKASYA’DA GEÇTİĞİMİZ HAFTA: 4-10 EYLÜL 2017
Turgut Kerem TUNCEL 11.09.2017 -
NATO’NUN DOĞU KANADI, KARADENİZ GÜVENLİĞİ VE TÜRKİYE
Turgut Kerem TUNCEL 13.07.2020 -
GÜNEY KAFKASYA’DA GEÇTİĞİMİZ HAFTA: 18-24 EYLÜL 2017
Turgut Kerem TUNCEL 25.09.2017 -
ARMEN SARKISSIAN’IN CUMHURBAŞKANLIĞI VE ERMENİSTAN’DAKİ ETİK İLE SİYASİ KÜLTÜR ÜZERİNE SORULAR
Turgut Kerem TUNCEL 30.04.2018
-
ANGORA: L’AUBE DE LA TURQUIE NOUVELLE (ANKARA: YENİ TÜRKİYE’NİN DOĞUŞU)
Şakire FURTUN 01.10.2015 -
DİASPORA ERMENİLERİ GÜVENİLİR MİDİR?
Hazel ÇAĞAN ELBİR 03.01.2019 -
SARKOZY ERMENİSTAN’DA II
Ömer Engin LÜTEM 12.10.2011 -
ŞEHİT EDİLEN TÜRK DİPLOMATLARI, AİLE MENSUPLARI VE DEVLET GÖREVLİLERİ ANILDI
AVİM 26.04.2015 -
PAŞİNYAN’IN KARARLARI TAŞNAKLARI RAHATSIZ EDİYOR
Hazel ÇAĞAN ELBİR 15.04.2024
-
THE TRUTH WILL OUT -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2023 -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2022 -
RADİKAL ERMENİ UNSURLARCA GERÇEKLEŞTİRİLEN MEZALİMLER VE VANDALİZM -
PATRIOTISM PERVERTED -
MEN ARE LIKE THAT -
BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN BORU HATTININ YAŞANAN TARİHİ -
INTERNATIONAL SCHOLARS ON THE EVENTS OF 1915 -
FAKE PHOTOS AND THE ARMENIAN PROPAGANDA -
ERMENİ PROPAGANDASI VE SAHTE RESİMLER -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2021 -
A Letter From Japan - Strategically Mum: The Silence of the Armenians -
Japonya'dan Bir Mektup - Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2020 -
Anastas Mikoyan: Confessions of an Armenian Bolshevik -
Sovyet Sonrası Ukrayna’da Devlet, Toplum ve Siyaset - Değişen Dinamikler, Dönüşen Kimlikler -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2019 -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2018 -
Ermeni Sorunuyla İlgili İngiliz Belgeleri (1912-1923) - British Documents on Armenian Question (1912-1923) -
Turkish-Russian Academics: A Historical Study on the Caucasus -
Gürcistan'daki Müslüman Topluluklar: Azınlık Hakları, Kimlik, Siyaset -
Armenian Diaspora: Diaspora, State and the Imagination of the Republic of Armenia -
Ermeni Sorunu Temel Bilgi ve Belgeler (2. Baskı)
-
EU-TÜRKİYE COOPERATION IN CENTRAL ASIA AND SOUTH CAUCASUS: TOWARDS SUSTAINABLE ENGAGEMENT IN ENERGY AND CONNECTIVITY -
AVİM 2023 YILLIK RAPOR | ANNUAL REPORT -
ÇAĞDAŞ BATI AVRUPA AKADEMİ DÜNYASINDA IRKÇILIĞIN VE YABANCI DÜŞMANLIĞININ ARAŞTIRILMASININ ZORLUĞU: FRANSA ÖRNEĞİ
-
"BİR ERMENİ OKULUNUN PANORAMASI: SANASARYAN KOLEJİ" BAŞLIKLI KONFERANS