AVİM

14.04.2015

12 Nisan 2015 Pazar günü, Vatikan’daki Aziz Petrus Bazilikası’nda Papa Fransuva’nın yönettiği 1915 olaylarının 100. yılı anması dolayısıyla bir ayin gerçekleştirilmiştir. Bu ayinde, Papa Fransuva, 10. yüzyılda yaşamış ve “Dualar Kitabı” adlı dini eseri kaleme almış olan Narek’li Aziz Gregor’u (Saint Gregory of Narek) “Evrensel Kilise’nin Doktor’u” (Doctor of the Universal Church) ünvanıyla onurlandırmıştır. Ayine, Ermenistan Cumhurbaşkanı Serzh Sarkisyan, Ecmiadzin Katoliğosu Karekin II, Kilikya Kataliğosu Aram I, Kilikya Kataliğosluğu Patriği Nerses Bedros XIX ve Ermeni Protestan ve Katolik Kiliseleri liderleri katılmıştır.

Ayinde yaptığı konuşmada Papa Fransuva, “[Hristiyan inancı] [Ermenilere] 100 yıl önce yaşanan, genelde 20. yüzyılın ilk soykırımı olarak anılan, trajik olaylar zamanında refakat etti ve ayakta kalmanızı sağladı” şeklinde bir ifadeyi telaffuz etmiştir.  

Papa Fransuva’nın soykırım deyimini kullanması Ermeniler arasında sevinçle karşılanırken, Türkiye’nin sert tepkisini çekmiştir. Papa Fransuva’nın ihtilaflı ifadesi, İtalya ve Almanya gibi bazı ülkelerde de bazı tartışmaların yaşanmasına neden olmuştur.

Vatikan’daki ayinden bir gün sonra, 13 Nisan 2015’de, Associated Press (AP), Birleşmiş Milletler Sözcüsü Stephane Dujarric’in Vatikan’daki ayin hakkındaki bazı yorumlarını bildirmiştir. AP’nin haberine göre Dujarric, BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon’un Papa Fransuva’nın 1915 olaylarını “20. Yüzyılın ilk soykırımı” olarak tanımlamasını desteklemediğini bildirmiştir.  

AP’nin bildirdiğine göre[1]:

Dujaric, Genel Sekreterin (Ban Ki-moon’un) Ermeniler ve Türkler’in geçmişte ne olduğuna dair gerçekleri ortaya çıkarma amacıyla hatıraları anma ve devamlı işbirliği yapmalarının, gelecekte olabilecek benzer katliam suçlarının önlenmesi yönündeki müşterek kararlılığı güçlendireceğine inandığını belirtmiştir.

Dujarric bir soruyu yanıtlarken, Ban Ki-Moon’un gerçekleri oraya çıkarmaya yönelik bir uluslararası komisyonun kurulmasını öngörmediğini söylemiş ve  “söz konusu ülkelerle ve halklarla temaslarımız olmuştur ve bu temasların devam etmesi çok önemlidir” yanıtını vermiştir.

Dujarric, Genel Sekreter’in (Ban Ki-moon’un) Papa’nın yaptığı tanımlamaya katılıp katılmadığı ve Francis’in bu konuyu gündeme getirmekte haklı olup olmadığı yönündeki sorulara ise cevap vermekten kaçınmıştır.

AP, ayrıca, AB Dışişleri sözcüsü Maja Kocijaninc’in “AB, tüm ülkeleri tam uzlaşmanın önünü açacak ilave ve anlamlı adımları göz önünde bulundurmaları yönünde teşvik etmektedir” dediğini bildirmiştir.

BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon’un açıklamaları, Papa Fransuva’nın ayin sırasında bilgisizce sarf ettiği ifadelerin tashihi niteliğindedir.