
Bir milyondan fazla nüfusu ile Erivan günümüzde Ermenistan’ın siyasi, mali, sanayii ve kültürel merkezi konumundadır. Ancak Erivan, Ermeni siyasi liderlerinin ve diğer sözcülerin yaptığı yanıltıcı açıklamaların aksine, 19’uncu yüzyılın başlarında bir Ermeni şehrinden ziyade bir Azerbaycan-Türk şehri idi.
11’inci yüzyılda Bizanslılar kısa bir süre bu bölgede hâkimiyet kurmuşlarsa da, 1064 yılında Selçuklular şehri ele geçirmiş ve bütün bölgede hüküm sürmüşlerdir. 1236 yılında ise bölgeye gelen İlhanlı-Moğol ordusu bölgeyi ele geçirmiştir. İlhanlı-Moğol hâkimiyeti ise 13’üncü yüzyılın sonunda Türklerin bölgede tekrar hâkimiyet kurması ile sona ermiştir.
Bölgenin sonraki tarihi ise Osmanlı ve İranlı İmparatorluklar (ki bunlar arasında Türkler oldukça önemli bir yere sahipti) arasında sıkça hâkimiyet değişikliğine sahne olmuştur. Gerçekten de 17’nci yüzyılda Revan kale şehrini fetheden Sultan 4. Murat, bu fethin anısına meşhur “Revan Köşkünü” inşa ettirmiştir. 18’inci yüzyılda ise Türk olan Kaçar Hanedanı, Revan Hanlığını kurarak bölgeye hâkim olmuştur. Revan Hanlığının bölgedeki hâkimiyeti ise Ruslarla 1828 yılında yapılan Türkmençay anlaşmasına kadar sürmüş ve bu tarihten sonra bölge Rusların kontrolü altına geçmiştir.
Rusların şehri ele geçirdiği tarihte bölgedeki toplam nüfusun %80’i Azerbaycanlı Türklerden oluşmaktaydı. Rus işgali sırasında 359 Azerbaycanlı Türk köyü yok edilmiş ve nüfusları katledilmiş veya evlerinden kovulmuştur. Ayrıca bölgeye 1832 yılına kadar başka bölgelerden getirilen 45 bin Ermeni yerleştirilmiştir. Bu toplu nüfus değişikliklerine rağmen Ermeniler bölgede bariz bir çoğunluk elde edememişlerdir. Ermeniler sürekli savaş ve göçlerin sonucu olarak ancak 19’uncu yüzyıl sonlarında ve 20’nci yüzyıl başlarında bölgede sağlam bir çoğunluk oluşturmuştur.
Franz Roubaud’a ait olan ve 1827 yılında İvan Paskeviç’in komutası altındaki Rus askerleri tarafından gerçekleştirilen Erivan kuşatmasını resmeden meşhur yağlı boya tablosu da Erivan şehrinin Azerbaycan-Türk geçmişini açıkça ortaya koymaktadır. Arka planda Ağrı Dağı’nı resmeden Roubaud’un tablosu birçok camii ve minare ile şehrin Azerbaycanlı-Müslüman kimliğini açıkça ortaya koymaktadır. Bir zamanlar bu şehrin %80 nüfusunu oluşturmalarına rağmen günümüzde Erivan’da tek bir Azerbaycan Türkü ya da camii kalmamıştır. Sayısız Ermeni siyasetçisi ise bölgedeki Ermeni hâkimiyetinin katliamlar ve etnik temizlikler sonucu olarak kurulduğunu göz ardı etmekle kalmamış, üstüne sürekli olarak şehrin Azerbaycan-Türk geçmişini de inkâr etmeye kalkmıştır.
Asılsız suçlamalarla ve tahrik edici toprak talepleriyle komşularına nefret söylemlerinde bulunmak yerine artık Erivan’daki hükümetin kendi tarihi ile yüzleşmesinin vakti gelmiştir.
© 2009-2021 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
AVİM “ASYA’YA GENEL BAKIŞ VE TÜRKİYE’NİN ÖNCELİKLERİ” TOPLANTISI GERÇEKLEŞTİRİLDİ
AVİM 11.06.2013 -
KÜRESEL KORONOVİRÜS SALGINI DÖNEMİNDE BİLE TÜRKİYE'YE KARŞI PATOLOJİK TAKINTI DEVAM EDİYOR
AVİM 17.04.2020 -
ERMENİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ’NİN “ERMENİLERİN SEVK VE İSKÂNI’NIN 100NCÜ YILI” ÖZEL SAYISI YAYINLANDI
AVİM 22.06.2015 -
VEFAT İLANI – RENKLİ TARİHÇİ VE TÜRKİYE'NİN BÜYÜK DOSTU NORMAN STONE VEFAT ETMİŞTİR
AVİM 25.06.2019 -
TÜRKİYE ERMENİLERİNİ DİASPORALAŞTIRMA ÇABALARI - I
AVİM 15.01.2019
-
TAZİYE BEKLEMEK
Ömer Engin LÜTEM 01.05.2014 -
AVİM’DEN FARKLI BİR YAKLAŞIM İÇİN ÇAĞRI
AVİM 11.10.2016 -
17 KASIM TERÖR ÖRGÜTÜ MENSUBU DİMİTRİS KUFODİNAS’A YENİDEN İZİN HAKKI VERİLMESİ
Hazel ÇAĞAN ELBİR 19.11.2018 -
AVRUPA PARLAMENTOSU’NDAN İŞGAL ALTINDAKİ DAĞLIK KARABAĞ’DAKİ SÖZDE DEVLETE ZİYARET
Hazel ÇAĞAN ELBİR 15.10.2018 -
AVİM VE AÜSBF ULUSLARARASI SİYASİ VE EKONOMİK İLİŞKİLER ARAŞTIRMA MERKEZİ, “KARADAĞ VE BALKANLAR” TOPLANTISI
AVİM 16.03.2015
-
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2021 -
A Letter From Japan - Strategically Mum: The Silence of the Armenians -
Japonya'dan Bir Mektup - Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2020 -
Anastas Mikoyan: Confessions of an Armenian Bolshevik -
Sovyet Sonrası Ukrayna’da Devlet, Toplum ve Siyaset - Değişen Dinamikler, Dönüşen Kimlikler -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2019 -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2018 -
Ermeni Sorunuyla İlgili İngiliz Belgeleri (1912-1923) - British Documents on Armenian Question (1912-1923) -
Turkish-Russian Academics: A Historical Study on the Caucasus -
Gürcistan'daki Müslüman Topluluklar: Azınlık Hakları, Kimlik, Siyaset -
Armenian Diaspora: Diaspora, State and the Imagination of the Republic of Armenia -
Ermeni Sorunu Temel Bilgi ve Belgeler (2. Baskı)
-
BALKANLAR'DA SOYKIRIM KAVRAMININ HUKUKİ TANIMININ VE İÇERİĞİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ İÇİN YAPILAN YERSİZ VE YOZLAŞTIRICI GİRİŞİMLER -
AVİM 2021 YILLIK RAPOR | ANNUAL REPORT -
DEGENERATING DISCURSIVE ATTEMPTS IN THE BALKANS TO ALTER THE LEGAL DEFINITION AND CONTENT OF THE CONCEPT OF GENOCIDE
-
"NASTURİLER: MİSYONERLER-İHANETLER-İSYANLAR"