
Bir milyondan fazla nüfusu ile Erivan günümüzde Ermenistan’ın siyasi, mali, sanayii ve kültürel merkezi konumundadır. Ancak Erivan, Ermeni siyasi liderlerinin ve diğer sözcülerin yaptığı yanıltıcı açıklamaların aksine, 19’uncu yüzyılın başlarında bir Ermeni şehrinden ziyade bir Azerbaycan-Türk şehri idi.
11’inci yüzyılda Bizanslılar kısa bir süre bu bölgede hâkimiyet kurmuşlarsa da, 1064 yılında Selçuklular şehri ele geçirmiş ve bütün bölgede hüküm sürmüşlerdir. 1236 yılında ise bölgeye gelen İlhanlı-Moğol ordusu bölgeyi ele geçirmiştir. İlhanlı-Moğol hâkimiyeti ise 13’üncü yüzyılın sonunda Türklerin bölgede tekrar hâkimiyet kurması ile sona ermiştir.
Bölgenin sonraki tarihi ise Osmanlı ve İranlı İmparatorluklar (ki bunlar arasında Türkler oldukça önemli bir yere sahipti) arasında sıkça hâkimiyet değişikliğine sahne olmuştur. Gerçekten de 17’nci yüzyılda Revan kale şehrini fetheden Sultan 4. Murat, bu fethin anısına meşhur “Revan Köşkünü” inşa ettirmiştir. 18’inci yüzyılda ise Türk olan Kaçar Hanedanı, Revan Hanlığını kurarak bölgeye hâkim olmuştur. Revan Hanlığının bölgedeki hâkimiyeti ise Ruslarla 1828 yılında yapılan Türkmençay anlaşmasına kadar sürmüş ve bu tarihten sonra bölge Rusların kontrolü altına geçmiştir.
Rusların şehri ele geçirdiği tarihte bölgedeki toplam nüfusun %80’i Azerbaycanlı Türklerden oluşmaktaydı. Rus işgali sırasında 359 Azerbaycanlı Türk köyü yok edilmiş ve nüfusları katledilmiş veya evlerinden kovulmuştur. Ayrıca bölgeye 1832 yılına kadar başka bölgelerden getirilen 45 bin Ermeni yerleştirilmiştir. Bu toplu nüfus değişikliklerine rağmen Ermeniler bölgede bariz bir çoğunluk elde edememişlerdir. Ermeniler sürekli savaş ve göçlerin sonucu olarak ancak 19’uncu yüzyıl sonlarında ve 20’nci yüzyıl başlarında bölgede sağlam bir çoğunluk oluşturmuştur.
Franz Roubaud’a ait olan ve 1827 yılında İvan Paskeviç’in komutası altındaki Rus askerleri tarafından gerçekleştirilen Erivan kuşatmasını resmeden meşhur yağlı boya tablosu da Erivan şehrinin Azerbaycan-Türk geçmişini açıkça ortaya koymaktadır. Arka planda Ağrı Dağı’nı resmeden Roubaud’un tablosu birçok camii ve minare ile şehrin Azerbaycanlı-Müslüman kimliğini açıkça ortaya koymaktadır. Bir zamanlar bu şehrin %80 nüfusunu oluşturmalarına rağmen günümüzde Erivan’da tek bir Azerbaycan Türkü ya da camii kalmamıştır. Sayısız Ermeni siyasetçisi ise bölgedeki Ermeni hâkimiyetinin katliamlar ve etnik temizlikler sonucu olarak kurulduğunu göz ardı etmekle kalmamış, üstüne sürekli olarak şehrin Azerbaycan-Türk geçmişini de inkâr etmeye kalkmıştır.
Asılsız suçlamalarla ve tahrik edici toprak talepleriyle komşularına nefret söylemlerinde bulunmak yerine artık Erivan’daki hükümetin kendi tarihi ile yüzleşmesinin vakti gelmiştir.
© 2009-2021 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
TÜRKİYE ERMENİLERİ PATRİĞİ SEÇİMİ
AVİM 21.12.2017 -
SEYYAR DEVRİMCİLER Mİ? TERÖRİSTLER Mİ?
AVİM 21.02.2020 -
PATRİK SEÇİMİNDEKİ KUŞKULAR – III
AVİM 18.08.2017 -
BM GENEL SEKRETERİ BAN KI-MOON PAPA FRANSUVA'YI TASHİH ETTİ
AVİM 13.04.2015 -
WILLIAM SAROYAN’IN SÖZLERİ DE ÇARPITILIYOR
AVİM 09.09.2020
-
FRANSA DİKKATLERİ RUANDA SOYKIRIMI'NDAKİ ROLÜNDEN BAŞKA YÖNE ÇEKMEKLE SUÇLANIYOR
Ali Murat TAŞKENT 12.12.2016 -
KARADENİZ EKONOMİK İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ VE KAFKASYA
Tutku DİLAVER 12.07.2018 -
BATININ TUTARSIZLIĞI: KENDİNE AYNA TUTMADAN “SOYKIRIM” İDDİASINDA BULUNMAK
AVİM 17.12.2019 -
MOĞOLİSTAN’IN BAĞIMSIZLIĞININ 100. YILDÖNÜMÜ
Gülperi GÜNGÖR 09.07.2021 -
ABD BAŞKANI DONALD TRUMP’IN AÇIKLAMASI
Aslan Yavuz ŞİR 25.04.2017
-
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2022 -
RADİKAL ERMENİ UNSURLARCA GERÇEKLEŞTİRİLEN MEZALİMLER VE VANDALİZM -
PATRIOTISM PERVERTED -
MEN ARE LIKE THAT -
BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN BORU HATTININ YAŞANAN TARİHİ -
INTERNATIONAL SCHOLARS ON THE EVENTS OF 1915 -
FAKE PHOTOS AND THE ARMENIAN PROPAGANDA -
ERMENİ PROPAGANDASI VE SAHTE RESİMLER -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2021 -
A Letter From Japan - Strategically Mum: The Silence of the Armenians -
Japonya'dan Bir Mektup - Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2020 -
Anastas Mikoyan: Confessions of an Armenian Bolshevik -
Sovyet Sonrası Ukrayna’da Devlet, Toplum ve Siyaset - Değişen Dinamikler, Dönüşen Kimlikler -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2019 -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2018 -
Ermeni Sorunuyla İlgili İngiliz Belgeleri (1912-1923) - British Documents on Armenian Question (1912-1923) -
Turkish-Russian Academics: A Historical Study on the Caucasus -
Gürcistan'daki Müslüman Topluluklar: Azınlık Hakları, Kimlik, Siyaset -
Armenian Diaspora: Diaspora, State and the Imagination of the Republic of Armenia -
Ermeni Sorunu Temel Bilgi ve Belgeler (2. Baskı)
-
“MODERN TÜRK DEVLETİNİN KURULUŞUNUN ARKA PLANI: TÜRK MİLLİYETÇİLİĞİ” BAŞLIKLI KONFERANS