İlki 2017’de düzenlenen Kuşak- Yol Forumunun ikincisi 25-27 2019 Nisan tarihleri arasında Pekin’de sayısı yüz elliyi bulan devlet ve uluslararası organizasyonun bir araya gelmesiyle gerçekleştirildi[1].
Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Şi Cinping, Eylül 2013'te Orta Asya turu kapsamında Kazakistan’daki bir üniversitede yaptığı konuşmada, "İpek Yolu Ekonomik Kuşağı" ve Ekim 2013'te Endonezya’nın başkenti Cakarta’da milletvekillerine hitabı sırasında "21. Yüzyıl Deniz İpek Yolu"nun inşası fikirlerini ortaya koymuştu.
Bu iki girişim, Çin tarafınca daha sonra "Kuşak ve Yol" olarak adlandırıldı. Burada "Kuşak" İpek Yolu Ekonomik Kuşağı'nı, "Yol" ise 21. Yüzyıl Deniz İpek Yolu'nu ifade ediyor. Projeyle ulaşım ağları, enerji ağları ve telekomünikasyon yoluyla uluslararası entegrasyon hedefleniyor[2].
Şi Cinping’in forumda yaptığı açılış konuşması Kuşak ve Yol İnisiyatifi’ne getirilen eleştirilere ve Avrupa Birliği (AB)’nin endişelerine cevap vermeye yönelik olmakla beraber forumla ilgili bir diğer önemli husus katılımcılardı.
Kuşak ve Yol İnisiyatif’ine özellikle Batı cephesinden geliştirilen en temel eleştiri projenin neo-kolonyalist kimliğine karşı. Veriler 5 kıtaya yayılan 'Kuşak ve Yol' girişiminin toplam değerinin 3.67 trilyon dolar olduğunu gösteriyor[3]. Birçok Batılı lider ve akademisyen projeyle Çin’in ülkeleri üstesinden gelemeyecekleri bir borç batağına ittiğini iddia ediyor. Çin’in proje kapsamında ülkeleri plansız borçlanmaya ittiği ve bunun sonucunda da ülkeleri ya kredi almaya ya da Çin’in yatırımlarıyla inşa edilen ulaştırma ağlarını neo-kolonyal biçimde uzun yıllar boyunca Çin’e kiralamaya yönelttiği iddia ediliyor[4]. Çin, endişeleri gidermek için bu hafta 'borç riskini önlemek ve çözmek' adına sürdürülebilir borç konusunda bir çerçeve oluşturacağını açıkladı[5].
Yaklaşık 40 lidere hitap eden Şi'nin verdiği mesajların adresi ise orada bulunmayan Trump'tı. Çin Devlet Başkanı, iç reformları anlatmanın yanısıra devlet sübvansiyonlarını azaltma, fikri mülkiyet haklarını koruma, yabancı yatırımcıların daha fazla sektöre girmesine izin verme ve yuanın değerini rekabet amaçlı düşürmekten kaçınma vaatlerinde bulundu. Dört vaat de Washington ile Pekin arasındaki ticaret görüşmelerinde Trump yönetiminin ticaret savaşını durdurmak için masaya koyduğu taleplerdi. Şi, Çin'in başka ülkelere zarar verecek şekilde devalüasyon yapmayacağını, yuan değerinin mantıklı, dengeli düzeyde tutulacağını ve döviz kurunun belirlenmesinde piyasanın daha önemli rol oynayacağını dile getirdi[6].
Şi Cinping, forumda yaptığı açılış konuşmasında tüm Kuşak ve Yol projelerinde ortak pazar kurallarının uygulanacağını söylerken, imza atılan girişimin çevre dostu ve yüksek kaliteli bir gelişim göstereceğinin altını çizdi[7].
Foruma damgasına vuran bir diğer husus ise ülkelerin yaptıkları açıklamalardı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, forumda yaptığı konuşmada, Çin'in Kuşak ve Yol girişiminin Rusya'nın öncülük ettiği Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan ve Ermenistan'dan oluşan Avrasya Ekonomik Birliği'nin hedefleriyle uyumlu olduğunu kaydetti. "Çin'in eylemleri Rusya'nın planlarıyla mükemmel bir şekilde örtüşüyor." diyen Putin, bu beş ülkenin Avrasya Ekonomik Birliği'nin inşasının Kuşak ve Yol projesiyle kenetlenmesi fikrini desteklediğini ifade etti[8].
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres de Çin'in Kuşak ve Yol girişiminin iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini giderme konusunda bir şans sunduğunu dile getirdi. Çin'in yenilebilir enerji için 2017'de yaptığı 125 milyar dolarlık yatırımın öneminin altını çizen Guterres, bunun Polonya'da geçen yıl düzenlenen İklim Konferansında varılan anlaşmanın güvencesinde önemli bir rol oynadığını söyledi. Guterres, Kuşak ve Yol girişimi kapsamında planlanan yatırımların daha müreffeh ve adil bir dünyaya katkıda bulunmak için anlamlı bir fırsat yarattığını kaydetti[9].
Pakistan Başbakanı İmran Han, Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru çerçevesinde önemli ilerlemelerin kaydedildiğini ifade etti. Han, plan kapsamında Pakistan'ın elektrik enerjisi temininin önemli ölçüde arttığına işaret etti. "Pakistan, Çin ile genişletilmiş serbest ticaret anlaşması imzalamak istiyor." diyen Han, iki ülke arasındaki ilişkilerin "güçlü ve sağlam" olduğunu vurguladı[10].
Malezya Başbakanı Mahathir Muhammed de Çin'in Kuşak ve Yol girişimini desteklediğini ifade ederek, "İnanıyorum ki, Malezya bu projeden büyük yarar sağlayacak." dedi. Mahathir, Çinli firmanın Doğu Yakası Demir Yolu Bağlantısı (ECRL) projesinin masraflarını indirmesinin ardından hükümetinin projeye devam etme kararı aldığını anımsattı[11].
Birçok medya organının Türkiye’nin foruma katılmadığı şeklinde haberler yapmasına karşın[12] Türkiye’yi Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan temsil etti. Bakan Turhan, Kuşak ve Yol’un “Afro-Avrasya” kıtalarını birbirine bağlayan en hızlı ve en ekonomik iletişim ve ulaşım sistemlerinin kurulması amacıyla ortaya koyulduğunu ifade etti ve, "Çin, dünyanın en önemli üretim merkezlerinden biri. Hemen hemen bütün ülkelerle ticari ilişkisi var. Bizim de ticari ilişkimiz var. Çin ile Türkiye-Avrupa arasındaki bütün ülkeler arasında önemli ölçüde ticari ilişkiler var. Bu ticari ilişkilerin ağırlıklı olarak mal transferi deniz yolu ile yapılıyor. Deniz yolu ekonomik olmakla birlikte, zaman bakımından diğer ulaşım sistemlerine göre zayıf bir halkadır, sistemdir. Dolayısıyla zamanın para değerini ortaya koyduğumuzda, örneğin Çin’de üretilen bir giyim eşyası Avrupa pazarına gittiğinde modası geçmiş hale geliyor, ikinci ele düşüyor. Bunun Çin için önemli bir kaybı var. Çin bu nedenle bu projeyi önemsiyor mallarının zamanında pazara ulaşması için" dedi[13].
Türkiye’nin Kuşak ve Yol projesinin tam ortasında yer aldığının altını çizen Bakan Turhan, "Ülkemizdeki Kars-Edirne demiryolu hattının Karadeniz, Ege ve Akdeniz limanlarına bağlantılarını sağlanması, mevcut demiryolu altyapımızın iyileştirilmesi ve ayrıca yeni demiryolu hatlarının projelendirilmesi ve hayata geçirilmesi çalışmaları sürmekte. Bu konuda Türkiye gelecekte dünyanın lojistik üssü olmaya adaydır. Üretilen malların dağıtıldığı bir merkez olmaya adaydır. Biz de sahip olduğumuz coğrafi avantajlarımızı bu manada kullanacağız ve bunu ülkemize kazandıracağız" dedi.[14]
Sonuç olarak Kuşak- Yol İnisiyatifi kimi konularda eleştirilse de, Çin bu forumla tereddütleri gidermeyi, katılımcı ülkeleri rahatlatmayı ve olası sorunlar için çözüm bulmayı hedefledi denebilir. Projeye katılımcı ülkelerin sayısının artmasıyla beraber proje hakkındaki soru işaretlerinin de arttığı gözlemlense de, Çin nitelikli bir işbirliği geliştirerek bu durumun üstesinden gelmeyi hedefliyor gibi görünüyor. Bunun yanı sıra Çin bu forumda ABD’yle ticaret savaşlarını bitirmek konusunda kararlığını da göstermiş oldu.
Bu toplantıda Türkiye Kuşak ve Yol İnisiyatifi’ne duyduğu ilginin devam ettiğini göstermiştir. Bu toplantının aynı zamanda Çin’e de Türkiye’nin projedeki yerini ve önemini görmesi açısından iyi bir fırsat teşkil ettiği umulur.
[1] “Second Belt and Road Forum to be held April 25-27 in Beijing”, CCTV.com English, erişim 4 Nisan, 2019, http://english.cctv.com/2019/04/19/ARTISdbkoh3jNM1fglfj03Qf190419.shtml?spm=C69523.P89571092934.E19742616158.1
[2] “Çin'de "Kuşak ve Yol" Forumu başladı,” son güncelleme 26 Nisan, 2019
https://www.ntv.com.tr/dunya/cinde-kusak-ve-yol-forumu-basladi,b4dBXjgRuE2v5n7rMm7oRw
[3] John A. Mathews, ”China’s Long Term Trade and Currency Goals: The Belt & Road Initiative” The Asia Pacific Journal, 17:1 (2019 Ocak) (erişim 04.05.2019)
[4] Age.
[5] “'Kuşak ve Yol' Forumu: Çin'den borç batağına düşmekten korkan ülkelere teminat” son güncelleme 28 Nisan, 2019
https://tr.euronews.com/2019/04/28/kusak-ve-yol-forumu-cin-den-borc-batagina-dusmekten-korkan-ulkelere-teminat
[6] “Şi, Kuşak ve Yol Forumu'dan Trump'a işaret gönderdi: Ticaret savaşındaki taleplerin kabul edildi”, Sputnik News, son erişim 04 Nisan, 2019, https://tr.sputniknews.com/ekonomi/201904261038877542-si-kusak-ve-yol-forumudan-trumpa-isaret-gonderdi-ticaret-savasindaki-taleplerin-kabul-edildi/
[7] “'Kuşak ve Yol' Forumu: Çin'den borç batağına düşmekten korkan ülkelere teminat” son güncelleme 28 Nisan, 2019
https://tr.euronews.com/2019/04/28/kusak-ve-yol-forumu-cin-den-borc-batagina-dusmekten-korkan-ulkelere-teminat
[8] “Putin: Kuşak ve Yol inisiyatifi, Avrasya Ekonomik Birliği'nin hedefleriyle tamamen uyumlu”, Sputnik News, erişim 04 Nisan, 2019 https://tr.sputniknews.com/rusya/201904261038876935-putin-kusak-ve-yol-inisiyatifi-avrasya-ekonomik-birliginin-hedefleriyle-tamamen-uyumlu/
[9] “Çin'de "Kuşak ve Yol" Forumu başladı,” son güncelleme 26 Nisan, 2019
https://www.ntv.com.tr/dunya/cinde-kusak-ve-yol-forumu-basladi,b4dBXjgRuE2v5n7rMm7oRw
[10] Age.
[11] “Belt and Road countries reach consensus, pledge to strengthen cooperation”, New Straits Times, erişim 04 Nisan, 2019
https://www.nst.com.my/news/nation/2019/04/483495/belt-and-road-countries-reach-consensus-pledge-strengthen-cooperation
[12] “Belt and Road forum: China's 'project of the century' hits tough times”, The Guardian, erişim 04 Nisan, 2019
https://www.theguardian.com/world/2019/apr/25/belt-and-road-forum-chinas-project-of-the-century-hits-tough-times
[13] “Ulaştırma Bakanı Turhan: "Türkiye, dünyanın lojistik üssü olmaya aday"”, son güncelleme 26 Nisan, 2019, https://www.cnnturk.com/ekonomi/ulastirma-bakani-turhan-turkiye-dunyanin-lojistik-ussu-olmaya-aday
[14] Age
© 2009-2024 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
KUZEY MAKEDONYA YENİ İSMİYLE NATO ÜYELİĞİ YOLUNDA
Vuslat Nur ŞAHİN 19.02.2019 -
DOĞU BALKANLAR: TÜRKİYE
Vuslat Nur ŞAHİN 13.03.2019 -
BİLGİ NOTU: GENİŞ KARADENİZ HAVZASI'NDA GÜVENLİK, İSTİKRAR VE İŞBİRLİĞİ" KONFERANSI
Vuslat Nur ŞAHİN 05.12.2017 -
YİRMİ YEDİ YILIN ARDINDAN ORTA ASYA’DA AVRUPA BİRLİĞİ
Vuslat Nur ŞAHİN 28.03.2018 -
KİLİKYA ERMENİ KATOLİKOSLUĞU KOZAN DAVASI BİZE NE ANLATIYOR?
Vuslat Nur ŞAHİN 31.10.2017
-
ANCA SEÇİMLERDEN ÖNCE ADAYLARA NOTLARINI VERDİ
Tutku DİLAVER 02.11.2022 -
ABD BAŞKANI TRUMP’IN YAPTIRIM KARARI VE UYGUR TÜRKLERİ
AVİM 24.06.2020 -
PAŞİNYAN’IN ÜLKESİNİ BARIŞA GÖTÜRMESİNİ ENGELLEYENLER
Gözde KILIÇ YAŞIN 21.06.2022 -
YUNANİSTAN- MAKEDONYA İSİM SORUNUNDA YENİ DÖNEM
Vuslat Nur ŞAHİN 08.02.2018 -
ORTA KORİDOR İÇİN YENİ OLANAKLAR VE GİRİŞİMLER
Gülperi GÜNGÖR 07.07.2022
-
THE TRUTH WILL OUT -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2023 -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2022 -
RADİKAL ERMENİ UNSURLARCA GERÇEKLEŞTİRİLEN MEZALİMLER VE VANDALİZM -
PATRIOTISM PERVERTED -
MEN ARE LIKE THAT -
BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN BORU HATTININ YAŞANAN TARİHİ -
INTERNATIONAL SCHOLARS ON THE EVENTS OF 1915 -
FAKE PHOTOS AND THE ARMENIAN PROPAGANDA -
ERMENİ PROPAGANDASI VE SAHTE RESİMLER -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2021 -
A Letter From Japan - Strategically Mum: The Silence of the Armenians -
Japonya'dan Bir Mektup - Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2020 -
Anastas Mikoyan: Confessions of an Armenian Bolshevik -
Sovyet Sonrası Ukrayna’da Devlet, Toplum ve Siyaset - Değişen Dinamikler, Dönüşen Kimlikler -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2019 -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2018 -
Ermeni Sorunuyla İlgili İngiliz Belgeleri (1912-1923) - British Documents on Armenian Question (1912-1923) -
Turkish-Russian Academics: A Historical Study on the Caucasus -
Gürcistan'daki Müslüman Topluluklar: Azınlık Hakları, Kimlik, Siyaset -
Armenian Diaspora: Diaspora, State and the Imagination of the Republic of Armenia -
Ermeni Sorunu Temel Bilgi ve Belgeler (2. Baskı)
-
EU-TÜRKİYE COOPERATION IN CENTRAL ASIA AND SOUTH CAUCASUS: TOWARDS SUSTAINABLE ENGAGEMENT IN ENERGY AND CONNECTIVITY -
AVİM 2023 YILLIK RAPOR | ANNUAL REPORT -
ÇAĞDAŞ BATI AVRUPA AKADEMİ DÜNYASINDA IRKÇILIĞIN VE YABANCI DÜŞMANLIĞININ ARAŞTIRILMASININ ZORLUĞU: FRANSA ÖRNEĞİ
-
"DEVAM EDEN DEVLET-HALEF DEVLET TARTIŞMALARI VE ULUSLARARASI SORUMLULUĞA HALEFİYET TEORİLERİ IŞIĞINDA ERMENİ MESELESİ" BAŞLIKLI KONFERANS