
Türk Devletleri Teşkilatı’nın (TDT) Semerkant zirvesi 11 Kasım 2022 tarihinde, üye ülkeler Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkiye’nin devlet başkanları ile gözlemci statüsündeki Macaristan’ın Başbakanı, Türkmenistan’ın Ulusal Konsey Halk Maslahatı Başkanı ve TDT Genel Sekreteri’nin katılımı ile gerçekleşti. "Türk Medeniyeti İçin Yeni Dönem: Ortak Kalkınma ve Refaha Doğru" temasıyla düzenlenen zirvede siyaset, dış politika, güvenlik, ekonomik ve sektörel, insandan insana, kurumsal ve üçüncü taraflarla işbirliği konularında yıl içeresinde yapılan çalışmalar ele alınmış ve İstanbul Zirvesi’nde kabul edilen Vizyon Belgesi'nin ilk 5 yıllık uygulama kılavuzunu teşkil edilen Strateji Belgesi oluşturulmuştur.
Kasım 2021'de Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi’nin "Türk Devletleri Teşkilatı" adını alarak, yeniden yapılanmasının ardından, örgütün bölgesel siyasette, ekonomi ve güvenlik başta olmak üzere çeşitli alanlarda daha büyük bir rol oynamasına hedefine yönelik çabaların arttığı görülmektedir. Bu doğrultuda zirvede devlet başkanları TDT bünyesinde düzenli olarak güvenlik istişarelerinin sürdürülmesi talimatını verdiklerini; savunma sanayii ve askeri alanda daha yakın iş birliği çağrısında bulunduklarını bildirmişlerdir.[1] Devlet başkanları Afganistan'daki vahim ekonomik ve insani duruma ilişkin derin endişelerini ifade ettiklerini, Afganistan'a insani yardım sağlama çabalarını güçlendirme çağrısında bulunduklarını belirtmiştir. Afganistan makamlarıyla Yüksek Düzeyli Uluslararası Afganistan Müzakere Grubu adıyla kalıcı bir diyalog kurma girişiminin memnuniyetle karşılandığı bildirilmiştir.
Bölgenin ticari entegrasyonunu sağlama hedefine yönelik bir dizi anlaşma ve protokol imzalanmıştır. Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırıları dolayısıyla ortaya çıkan risklerin teşvik ettiği doğu-batı güzergahında taşımacılığın geliştirilmesi için TDT üye ülkelerinin sınırlarından geçişini hızlandıracak "TDT Ticaretin Kolaylaştırılması Stratejisi" kabul edilmiş, ticaret ve gümrük işlemlerinin basitleştirilmesi ve uyumlaştırılması için uluslararası kombine yük taşımacılığı anlaşmaları imzalanmıştır. Kazakistan Devlet Başkanı transit ve ihracat olanaklarını daha da genişletmek için sınır geçiş noktalarının modernize edilmesi, alternatif demiryolu ve karayollarının geliştirilmesi gerektiğini vurgulamıştır.[2] Zirve bildirgesinde sınır ve gümrük işlemlerinin dijitalleştirilmesinin önemi kaydedilmiştir. Türkiye ile Özbekistan arasında başlatılan "e-İzin" pilot projesi, Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan arasında başlatılan dijital TIR pilot projesi bu doğrultuda başlatılan projeler olarak öne çıkmıştır. Hizmetler ve Yatırımlara İlişkin Serbest Ticaret Anlaşması ile ilgili müzakereler ise devam etmektedir ve TDT Üye Ülkeleri arasında Dijital Ekonomi Ortaklık Anlaşması'nın bir sonraki TDT Zirvesi’nden önce imzalanması için gerekli hazırlık yapılması talimatı verildiği bildirilmiştir. Turizm alanında işbirliği, yeşil ekonominin gelişimi ve sermaye piyasasını bu alanda genişletmek için yeşil finans konseyinin kurulması önerisi[3] ekonomi ve sektörel alanda ele alınan diğer konular olmuştur.
TDT Semerkant Zirvesinin en önemli hususlarından biri de zirve bildirgesinde, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) Türk Devletleri Teşkilatı’na gözlemci üye olarak kabul edilmesine ilişkin bir karar alındığının yer almasıdır. KKTC'nin resmi olarak TDT gözlemci üyesi olarak kabul edilmesi ilk kez uluslararası bir kuruluşta temsil edilmesi anlamına gelmektedir. Bu, KKTC’nin TDT üye ülkeleri tarafından da tanınmasını teşvik edecek bir adım olabilecektir. TDT’nin Azerbaycan'ın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü yeniden tesis etmesine verdiği destek gibi, KKTC’nin tanınması da TDT üye ülkelerinin giderek artan bir şekilde tek sesli bir grup olarak hareket edeceğinin göstergesi olacaktır.
[1] “Türk Devletleri Teşkilatı Dokuzuncu Zirvesi Semerkant Bildirisi”, https://www.turkkon.org/assets/pdf/haberler/semerkant-bildirisi-2679-164.pdf
[2] “Crucial to develop transport corridors among OTS countries – Tokayev”, Kazinform, November 11, 2022, https://www.inform.kz/en/crucial-to-develop-transport-corridors-among-ots-countries-tokayev_a4000475
[3] “President proposes to create Turkic States’ Green Finance Council”, Kabar, November 11, 2022, http://en.kabar.kg/news/president-proposes-to-create-turkic-states-green-finance-council/
© 2009-2024 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI SEMERKANT ZİRVESİ
Gülperi GÜNGÖR 21.11.2022 -
İSLAMOFOBİ İLE MÜCADELE GÜNÜ
Gülperi GÜNGÖR 23.03.2021 -
ŞANGAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ DEVLET BAŞKANLARI KONSEYİ'NİN 23. ZİRVESİ
Gülperi GÜNGÖR 14.07.2023 -
AVRASYA BÖLGESEL ULAŞIM KORİDORLARI
Gülperi GÜNGÖR 07.05.2024 -
UKRAYNA SAVAŞI’NIN ORTA ASYA ÜLKELERİNE ETKİSİ
Gülperi GÜNGÖR 26.04.2022
-
“ERMENİSTAN-TÜRKİYE NORMALLEŞME PROGRAMI” VE İKİNCİL DİPLOMASİ ÇABALARINA GENEL BİR BAKIŞ
Aslan Yavuz ŞİR 02.06.2017 -
AVRUPA BİRLİĞİ’NİN AVRO KRİZİ ÇÖZÜMLENEBİLİR Mİ
Alev KILIÇ 13.11.2012 -
TARİHTE BİR İLK: PAŞİNYAN-ALİYEV AÇIK OTURUMU
Tutku DİLAVER 27.02.2020 -
AVİM BAŞKANI ALEV KILIÇ KÜSEF'İN SORULARINI YANITLADI
Hazel ÇAĞAN ELBİR 14.12.2014 -
ERMENİSTAN, KÖRFEZ’DE İRAN’IN ÇİZDİĞİ YOLDAN İLERLİYOR
Ali Murat TAŞKENT 13.06.2017
-
THE ARMENIAN QUESTION - BASIC KNOWLEDGE AND DOCUMENTATION -
THE TRUTH WILL OUT -
RADİKAL ERMENİ UNSURLARCA GERÇEKLEŞTİRİLEN MEZALİMLER VE VANDALİZM -
PATRIOTISM PERVERTED -
MEN ARE LIKE THAT -
BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN BORU HATTININ YAŞANAN TARİHİ -
INTERNATIONAL SCHOLARS ON THE EVENTS OF 1915 -
FAKE PHOTOS AND THE ARMENIAN PROPAGANDA -
ERMENİ PROPAGANDASI VE SAHTE RESİMLER -
A Letter From Japan - Strategically Mum: The Silence of the Armenians -
Japonya'dan Bir Mektup - Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği -
Anastas Mikoyan: Confessions of an Armenian Bolshevik -
Sovyet Sonrası Ukrayna’da Devlet, Toplum ve Siyaset - Değişen Dinamikler, Dönüşen Kimlikler -
Ermeni Sorunuyla İlgili İngiliz Belgeleri (1912-1923) - British Documents on Armenian Question (1912-1923) -
Turkish-Russian Academics: A Historical Study on the Caucasus -
Gürcistan'daki Müslüman Topluluklar: Azınlık Hakları, Kimlik, Siyaset -
Armenian Diaspora: Diaspora, State and the Imagination of the Republic of Armenia -
ERMENİ SORUNU - TEMEL BİLGİ VE BELGELER (2. BASKI)
-
“ERMENİ DİASPORASININ 1915 OLAYLARI BAĞLAMINDA İNCELENMESİ” BAŞLIKLI KONFERANS