Şakire FURTUN

29 Temmuz 2015 tarihinde Erivan Tigran Mets Hayırseverlik Fonu (ETMHF) başkanı, foto muhabiri Srapion Gevorgyan tarafından Ağrı Dağı’nda bir etkinlik gerçekleştirilmiştir. ETMHF’in şemsiyesi altında bir grup, 100 metrelik Ermenistan bayrağını Ağrı Dağı’nın zirvesinde açmış, bir daire oluşturacak şekilde zirvenin etrafına yerleştirmiş ve ‘soykırım kurbanları’ için 100 saniyelik saygı duruşunda bulunmuştur. Ardından, bazı geleneksel Ermeni halk dansları icra edilmiştir.[1]

12 Ağustos tarihinde ise bu sefer Nemrut Dağı’nda benzer bir olay gerçekleştirilmiştir. Kendilerini “Ermeni hacılar” olarak tanımlayan bir grup, Ağrı Dağı’nda olduğu gibi, yine 100 metrelik Ermenistan bayrağını Nemrut’taki heykellerin etrafına sararak bir ‘etkinlik’ gerçekleştirmişlerdir.[2]

Her iki ‘etkinlik’te kullanılan bayrağın aynı olması ve ritüellerdeki benzerlik, Ağrı ve Nemrut’taki ‘etkinlik’lerin aynı kişiler tarafından planlanmış ve gerçekleştirilmiş olduğunu göstermektedir. Bu iki ‘etkinlik’ de rastgele olaylar değildir. 

Bu ‘etkinlik’ler için neden Ağrı ve Nemrut’un seçilmiş olduğu üzerinde düşünülmeye değer bir konudur. Bilindiği üzere, Ağrı Dağı Ermeniler tarafından Ermeni ulusal kimliği ile özdeşleştirilen, Ermeni ulusunun sembollerinden sayılan ve bu haliyle üzerinde hak iddia edilen bir dağdır. Ermenistan’da pek çok resmi ve gayri resmi kuruluşun armasında Ağrı Dağı figürüne rastlamak mümkündür. Öyle ki, sanki Ağrı Dağı Ermenistan’daymış gibi, Ermenistan'ı tanıtmaya yönelik üretilen turistik reklam broşür ve filmlerinde dahi Ağrı Dağı ile ilişkili görseller kullanılmaktadır. Ağrı Dağı’nda ki bayrak ve geleneksel dans ‘etkinlik’leri bu çerçevede anlam kazanmaktadır.  

Nemrut Dağı’ndaki ‘etkinlik’ de benzer bir anlam taşımaktadır. 1960’larda ortaya atılan ancak son birkaç on yıldır daha sıklıkla ifade edilmeye başlanan Ermeni ulusunun kökenleri hakkındaki hipoteze göre, Ermeniler Doğu Anadolu’nun kadim ve yerel (indigenous) halkıdır. Urartular dahil, Doğu Anadolu’da hakimiyet kurmuş tüm medeniyetler Ermeni kökenli veya Ermeni’dir. Nitekim, Ağrı ve Nemrut’taki ‘etkinlik’lerin haberini yapan Fransız haber kanalı Nemrut’taki tanrı heykellerini “Ermeni tanrı heykelleri” diye lanse etmiştir. Kısacası, Nemrut da Ağrı Dağı gibi Ermenilerin sembolleştirerek sahiplenmeye çalıştığı bir yerdir.

Ağrı ve Nemrut’taki ‘etkinlik’ler basit ve masum etkinlikler değil, içinde aslında hiç de gizli olmayan çok ciddi mesajlar içeren siyasi eylemlerdir.  Burada yapılan şey bir talebin dile getirilmesidir. Mesaj, Ağrı ve Nemrut’un ve bunların bulunduğu Doğu Anadolu’nun Ermeni toprakları olduğudur. Talep, bizatihi bu topraklardır. Açık açık, bu ‘etkinlik’lerle, bu etkinlikte yer alan kişiler, tarihi sahiplik iddiası üzerinden Doğu Anadolu üzerindeki hak iddialarını dile getirmişlerdir. Yoksa, tüm dünyanın gördüğü bu gerçeği, bizler hala görememekte miyiz?