Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) 25 Şubat Salı günü “Avrasya Perspektifleri- Kazakistan ve Türkiye’den Görüşler” konulu bir beyin fırtınası toplantısı düzenlemiştir.

Oturum, Kazakistan’ın Ankara Büyükelçisi Zhanseit Tuimebayev’in “Avrasya’da Yeni Eğilimler ve Kazakistan’ın Rolü” başlıklı açılış konuşmasıyla başlamış ve Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Ali Kemal Aydın’ın ve Asya’da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı (AİGK) İcra Direktörü Büyükelçi Çınar Aldemir’in takdimleri ile devam etmiştir.

Türk-Kazak ilişkilerinin güven ve saygı temeline dayandığına değinen Büyükelçi Tuimebayev, ikili siyasi ilişkilerin karşılıklı ziyaretler, Stratejik Ortaklık Anlaşmasının imzalanması ve Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’nin kurulmasıyla pekiştiğinden bahsederek, bu hususta  bölgesel ve uluslararası plandaki işbirliğinin de hızla gelişmekte olduğunu sözlerine eklemiştir. Konuşmasına Kazakistan’ın küresel ve bölgesel rolüne atıfta bulunarak devam eden Büyükelçi Tuimebayev, Kazakistan’ın coğrafi konumu ve istikrarlı ve elverişli topraklara sahip olması nedeniyle transit konusunda önem arz ettiğini belirtmiştir. Büyükelçi Tuimebayev, bölgede entegrasyonun en arzulanır çözüm olduğunu belirtmiş ve bu bağlamda, bölgede ortak bir enerji sisteminin kurulmasının ve Avrasya ulaşım yollarının inşasının önem arz ettiğinden bahsetmiştir.

Bunu takiben, son yıllardaki gelişmelerin Asya’yı ön plana çıkardığına değinen Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Ali Kemal Aydın, kıtanın heterojen yapısıyla Avrupa’dan farklılık gösterdiğine işaret ederek, kıtada AB gibi bir entegrasyon sürecinin kısa vadede beklenilmesinin mümkün olmadığından bahsetmiş ve ekonomik ağırlıklı yapıların akla getirilmesinin daha doğru olacağını da sözlerine eklemiştir. Türkiye ve Asya arasındaki tarihi ve kültürel bağlara değinen Büyükelçi Aydın, bölgedeki barış ve istikrarın ve bölgesel kuruluşların Türk dış politikası için önemine dikkat çekmiştir. Büyükelçi Aydın, Türkiye’nin bölgedeki siyasi güvenlik, ekonomik ve kültürel işbirliğinin girişimlerine etkin katkıda bulunmakta olduğuna değinmiş ve bu bağlamda Türkiye’nin bölgesel işbirliği örgütleriyle kurumsal diyalog mekanizmaları tesis edilmesine önem vermiş olduğunu sözlerine eklemiştir. Orta Asya’daki sınama ve zorluklardan da bahseden Büyükelçi Aydın, tarihi ipek yollarının yeniden tesisi ve güney-kuzey koridorunun hayata geçirilmesi, bölgedeki nüfus hareketleri ve dengeleri ve Afganistan kaynaklı sorunların varlığına dikkat çekmiştir. Bu sınamaları fırsata çevirmenin Türk Cumhuriyetleri’nin kendi aralarındaki işbirliğine dayandığını belirtmiştir.

Son olarak, Asya’da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı (AİGK) İcra Direktörü Büyükelçi Çınar Aldemir, yaptığı konuşmada, AİGK’in faaliyetlerine ve bölgedeki barış ve istikrara katkılarına değinmiştir. AİGK’in 24 üyesiyle Asya’yı kısmen kapsadığını belirten Büyükelçi Aldemir, örgütün faaliyet alanları arasında siyasi ve askeri, ekonomik, çevre, insani boyut ve yeni tehditler ve sınamalar konularında güven artırıcı önemlere işaret etmiş ve özellikle ekonomik güven artırıcı önlemlerde gelişme kaydedildiğini, AİGK ülkelerinin güvenlik algılamaları açısından birbirlerinden çok farklı düşündüklerini belirtmiştir. Yeni tehditler ve sınamalar konusundaki güven artırıcı önlemlerin AİGK’in en önemli faaliyet alanı olduğuna değinen Büyükelçi Aldemir, başta terörizmle mücadelede bir eylem planının hazırlanmakta olduğunu da sözlerine eklemiştir.  Son olarak, Büyükelçi Aldemir, AİGK’in resmen uluslararası bir örgüt olmasa da özellikleri ve faaliyetleri bağlamında uluslararası bir örgüt niteliğinde olduğunu belirtmiş; örgüt bünyesinde Avrupa  Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) benzeri bir çatışma önleme merkezinin eksikliğine de dikkat çekmiştir.

Hande Apakan