• Balkanlar
• Fransa
• Emmanuel Macron

Birkaç gün önce yayımlanan “Macron ile Fransa: Balkanlarda İstikrarsızlık Etkeni” başlıklı Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un Kuzey Makedonya ve Arnavutluk için yapılacak üyelik müzakerelerini reddetmesiyle ilgili AVIM analizinde, “Görünüşe göre Macron AB'nin en üst yöneticisi gibi davranmaya devam ediyor ” demiştik. Aynı analizde, “kibirli bir şekilde başkalarına tavsiyede bulunanların önce kendi tarihsel hatalarının hesabının vermeleri” gerektiğini vurgulamış, “Emmanuel Macron’un hesap vermesi gerekenler listesinin başında yer aldığını” ifade etmiştik[1]. Bu analizimizin mürekkebi kurumadan, Macron’un Bulgaristan’dan ve Ukrayna’dan kaynaklanan göçlerle ilgili olarak yaptığı, bazı medya organları tarafından “aşağılayıcı” olarak yorumlanan açıklamaları uluslararası çevrimiçi basında geniş biçimde yer almıştır[2].

Politico’ya göre, Perşembe günü yayınlanan muhafazakâr haftalık “Mevcut Değerler” (Valeurs Actuelles) dergisinde yer alan söyleşide, Fransa Cumhurbaşkanı, “yasal olarak Gine’den ya da Fildişi Sahili’nden gelen, yasal olarak orada bulunan ve bu işi yapanları, Bulgar ve Ukraynalı gizli şebekelere tercih ederim” şeklinde konuşmuştur. Ayrıca, işverenlerin diğer AB üyesi ülkelere geçici işçi göndermesini öngören “görevlendirilmiş çalışan” AB projesini eleştiriyor gibi görünecek şekilde, “kota kapsamında x yıl olarak kayıtlı yasal göçü, saklı görevlendirilmiş çalışana tercih ederim” demiştir[3].

Söz konusu beyanların yapılmasından sonra hem Bulgaristan’ın hem de Ukrayna'nın Fransa’ya diplomatik protestoda bulundukları hakkında haberler yayınlanmıştır. Bu haberlere göre, “Ukrayna Macron’un yorumlarına daha hızlı yanıt vermişi; Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Fransa’nın Kiev’deki Büyükelçisi Etienne de Poncins’i (aynı zamanda 2007-2010’da Fransa’nın Bulgaristan büyükelçiliğini de yapmıştır) açıklamada bulunulması için davet etmiştir. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı daha sonra, Fransa Cumhurbaşkanının sözlerinin bağlamı dışında yansıtıldığını belirten bir açıklama yayınlamıştır.”[4] Öte yandan Bulgaristan,  “Macron'un sözlerini açıklamak için Fransa’nın Sofya Büyükelçisine 4 Kasım günü için davette bulunulduğunu” 2 Kasım’da açıklamıştır[5].

Bazı çevrimiçi medya kaynaklarında, Macron'un beyanlarının Bulgar ve Ukrayna medyasında farklı bir çeviri ile yansıtıldığına dair bir iddianın yer aldığını belirtmek gerekir.   Bu iddiaya göre, Macron'un yorumu, Sputnik’in Almanca bir haberine dayanılarak, orijinal şeklinden biraz farklı biçimde yansıtılmıştır[6]. Söz konusu iddiaya göre, Macron’un beyanı, “yasal olarak Gine ve Fildişi Sahili’nden gelenleri… Bulgar ve Ukrayna çetelerine tercih ederim” şeklinde tercüme edilmiştir. Bu nedenle Bulgaristan ve Ukrayna'da “çete” kelimesi yanlış anlaşılmıştır[7].

Macron'un tartışmalı sözlerinin Bulgaristan ve Ukrayna'da kasıtlı veya kasıtsız yanlış çeviri nedeniyle yanlış anlaşılmış olması olasılığı göz ardı edilemez. Bununla birlikte, konunun temel özellikleri göz önüne alındığında, yanlış çeviri, Macron'un düşünme biçimindeki temel anlayışı değiştirmemektedir.

Bilindiği gibi, bir AB üye ülkesi olarak Bulgaristan’ın vatandaşları aslında Fransa’da yaşama ve çalışma hakkına sahiptirler. Diğer taraftan, resmi bir AB aday ülkesi olarak kabul edilmemiş olmasına rağmen Ukrayna’nın vatandaşlarına 2017'de AB'ye vizesiz seyahat hakkı verildiği bilinmektedir[8]. Bu husustaki AB kararında, “Konsey tarafından Mayıs ayında onaylanan anlaşma, biyometrik pasaport hamili Ukrayna vatandaşlarına, AB’ye seyahatlerinde, 180 gün içinde 90 güne kadar olmak üzere turizm,  akrabalarını veya arkadaşlarını ziyaret,  çalışma amacıyla olmayan iş amaçlı ziyaretler için vizeden muaf seyahat imkânı sağlamaktadır. Muafiyet, İrlanda ve İngiltere hariç tüm AB ülkeleri, ek olarak İzlanda, Lihtenştayn, Norveç ve İsviçre hariç olmak üzere geçerlidir” denilmektedir. Bu düzenlemeye göre, Ukrayna vatandaşları serbestçe Fransa'ya seyahat edebilirler. Ukrayna vatandaşları Fransa'da çalışmak isterler ise, Fransa'da belirlenmiş kuralları takip etmek zorundadırlar. Bu kuralları Fransız yetkililer uygulayacaktır.

Yukarıda bahsi geçen bu tartışmalı yorumlarla Macron, Fransa'nın eski sömürgelerinden olan işçileri, bir AB üyesinin ve ayrıca AB ile yakın bağları olan Karadeniz’e kıyıdaş bir ülkenin işçilerine tercih ettiğini açıkça ortaya koymaktadır. Aslında bu yorum, Macron’un iç dünyasında Fransa’nın sömürge dönemine yönelik bir özlemin varlığına dolaylı bir şekilde işaret eden bir ifade olarak yorumlanmaya müsaittir.

*Bu yorum yazısının aslı İngilizce olarak kaleme alınmıştır.

**Fotoğraf: News Beezer