Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra Rusya’nın NATO karşısında oluşturduğu Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’nde (KGAÖ/CSTO – Collective Security Treaty Organisation) geçtiğimiz günlerde Genel Sekreter değişikliği yaşanmıştır. 2003 yılından beri KGAÖ’nin Genel Sekreterliği görevini yürütmekte olan Nikolai Bordyuzha yerine Ermenistan’ın Milli Güvenlik Konseyi Sekreteri Yuriy Haçaturov getirilmiştir. Bordyuzha’nın görevde kaldığı süre boyunca NATO’da Genel Sekreter pozisyonuna dört isim getirilmiştir[1].

KGAÖ, Bağımsız Devletler Topluluğu üyeleri, Beyaz Rusya, Ermenistan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Rusya tarafından 7 Kasım 2002’de kurulan hükümetler arası askeri bir örgüttür. Anlaşma uyarınca üye ülkeler güvenliklerini kolektif bir şekilde sağlamaktadır[2]. Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’nde (NATO – North Atlantic Treaty Organisation) de olduğu gibi, üye ülkelerden biri ya da birkaçının güvenlik, toprak bütünlüğü ve egemenliği bağlamında tehdit altında kalması durumunda örgüt üyesi ülkeler bu tehditleri yok etmek için önlem alabilecektir[3].

Örgüt’ün hedefleri arasında barışın, uluslararası ve bölgesel güvenlik ve istikrarın güçlendirilmesi bulunmaktadır. Üye ülkelerin bağımsızlığı, toprak bütünlüğü ve egemenliğinin korunması da KGAÖ’nün prensipleri arasındadır. Örgüt yapısı, Kolektif Güvenlik Konseyi Parlamenter Meclisi, Daimi Konsey ve Genel Sekreter’den oluşmaktadır[4]. Örgüt’ün Parlamenter Meclisi’ndeki gözlemcileri Sırbistan ve Afganistan’dır[5]. KGAÖ’nün bugün altı üyesi bulunsa da, daha önce Gürcistan, Azerbaycan ve Özbekistan örgüt üyesi olmuş ülkelerdir. Daha sonra Gürcistan ve Azerbaycan 2009’da, Özbekistan da 2012’de Örgüt’ten çekilmişlerdir. KGAÖ’nün başlıca faaliyet alanları uluslararası siyasi ve askeri işbirliğinin geliştirilmesidir. KGAÖ, uluslararası terörizme, uyuşturucu ve silah kaçakçılığına karşı mücadele etmektedir.

KGAÖ’nin temelleri 1992 yılında atılmış olsa da, KGAÖ’nün Varşova Paktı modelinden esinlenmiş olduğunu söylemek mümkündür. Rusya tarafından oluşturulmuş NATO karşısında kurulmuş olan KGAÖ’de Genel Sekreter’in rotasyonla (alfabetik sırayla) değişmesi ilkesi esastır[6]. Geçtiğimiz yıl Genel Sekreter atama sırası Ermenistan’a gelmiştir. KGAÖ’nün başına bir Ermeni’nin geçmesi planlanırken tarafların uzlaşamaması sonucu Ermeni bir aday gösterilememiştir. KGAÖ Genel Sekreteri Nikolai Bordyuzha görevine devam etmiştir. Bu sene bu konu tekrar gündeme gelmiştir.

KGAÖ Genel Sekreter seçiminin sürüncemede kaldığı dikkat çeken bir noktadır. Bu sürecin ardından KGAÖ Genel Sekreterliği’ne Ermenistan Milli Güvenlik Konsey Sekreteri Yuriy Haçaturov getirilmiştir. KGAÖ’nün kuruluşunun 25. Yılı Yuriy Haçaturov döneminde kutlanacaktır.

Gürcistan doğumlu Haçaturov, Tiflis’teki Yüksek Askeri Topçu Okulu’ndan (Tbilisi Higher Artillery Command College of the Red Banner Order) mezun olduktan sonra müfreze alay topçu komutanı olarak, Rus Ordusu’nda, Uzak Doğu Bölgesi’ndeki askeri bölükte görev yapmıştır. 1974 ve 1982 yıllarında Sovyet Ordusu’nda görev yapmıştır. 1985 ve 1987 yılları Belarus Askeri Bölgesi’nde mekanize piyade birliğinin füze ve obüs kuvvetlerinden sorumlu komutan olmuştur. 1987 ve 1989 yılları arasında Afganistan’daki Sovyet Askeri Brlikleri ile birlikte görev yapmıştır. 1992’den 2008’e kadar Ermenistan Silahlı Kuvvetleri’nde çalışmıştır. Bir yandan KGAÖ’de görevini sürdürürken,  Yuriy Haçaturov 2008-2016 yılları arasında Ermenistan Genel Kurmay Başkanlığı yapmıştır. 3 Ekim 2016’da Ermenistan Milli Güvenlik Konseyi Sekreteri olarak görev almıştır. 2 Mayıs 2017’den itibaren de KGAÖ Genel Sekreteri olarak resmen göreve başlayacaktır[7].

Kafkasya Enstitüsü’nden Aleksander İskandaryan, Ermenistan adına atanan Yuriy Haçaturov’un atanmasının Ermenistan için bir etkiye sahip olmayacağını ifade etmiştir[8]. Rusya ve Ermenistan ilişkilerinin KGAÖ kapsamında işbirliği bulunduğunu ifade eden İskandaryan, Örgüt Genel Sekreteri’nin atanmasındaki gecikmeyi Rusya – Belarus ilişkilerine bağlamıştır. 2 Mayıs 2017’de görevine resmen başlayacak olan Yuriy Haçaturov’un atanması, Rusya’nın örgüt üyeleri üzerindeki etkinliğini devam ettirmek istediğini ortaya koymakta ve Ermenistan’ın Rusya’nın güdümünde hareket ettiğini göstermektir. KGAÖ, Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra Rusya’nın bölgesel bir güç olarak etkin olduğunu ortaya koyan bir örgüttür. Yeni Genel Sekreter Yuriy Haçaturov’un Sovyetler Birliği kökenli olması, Rusya’daki görevinden sonra Ermeni olmamasına rağmen Ermenistan’da uzun yıllar en üst askeri düzey görevlerde bulunması ve yine Ermenistan adına Ermeni olmamasına rağmen Genel Sekreter olarak atanması, Rusya – Ermenistan ilişkilerinin ne kadar bağlı ve güçlü olduğunu göstermektedir. Bu durum da Ermenistan’ın sadece ekonomik ve kültürel değil, askeri alanda da Rusya’ya bağımlılığının açık bir göstergesi oluşturması bakımından dikkat çekicidir.