Geçtiğimiz iki hafta içerisinde Amerika Birleşik Devletleri – Azerbaycan ilişkileri açısından bazı önemli gelişmeler gerçekleşmiştir. İlk olarak 27 Kasım’da ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Azerbaycan Devlet Başkanı Aliyev ile telefonda görüşerek ilişkileri normalleştirmek adına bir adım atmıştır.

Öncesinde, ABD Dışişleri Bakanlığı Avrupa ve Avrasya İşlerinden Sorumlu Yardımcısı James O'Brien'ın Senato Dış ilişkiler Komisyonu'nda Azerbaycan'ı eleştiren bir konuşması ve 16 Kasım’da ABD Senatosu'nun Azerbaycan'a askeri yardımın kesilmesi yönünde aldığı karar, ABD ile Azerbaycan arasındaki gerilimi artırmıştı.[1] ABD'li yetkililerin Azerbaycan'la üst düzey ikili temasları ertelemesi ve ikili ilişkilerin eskisi gibi olamayacağı yönündeki sözleri üzerine Azerbaycan, ABD'nin tavrı sebebiyle Kasım’da yapılması planlanan üçlü dış işleri bakanları görüşmesine katılmama kararı almış, ilişkileri askıya almıştı. ABD'li yetkililerin Azerbaycan’a gerçekleştireceği ziyaretler iptal edilmişti.

Ancak Blinken, Aliyev'le yaptığı telefon görüşmesinde durumu düzeltme çabası göstermiştir. Görüşmede Blinken, Dışişleri Bakan Yardımcısı O'Brien’ın Aralık ayında Bakü'ye gelmesine izin verilmesi için müsaade istemiştir. Aliyev de Azerbaycan'ın üst düzey yetkililerinin ABD'ye ziyaretlerine ilişkin haksız yasağın kaldırılması şartıyla Blinken'ın talebini onaylamıştır.[2] Bu gelişme sonrasında ilişkilerde bir yumuşama beklenmiştir.

Ertesi gün 28 Kasım’da O'Brien yapmış olduğu açıklamalarla beklenen olumlu yaklaşımı göstermiş, Ermenistan ve Azerbaycan arasında barış için gerçek bir fırsat olduğunu belirterek, bölgenin barış durumundan faydalanabileceğini ifade etmiştir. O’Brien: “Orta Asya'dan gelen malların, Azerbaycan ve Ermenistan üzerinden Türkiye'ye ulaşacağı bir ticaret yolunun, bu yol üzerindeki tüm ülkeler için önemli bir fırsat olacağını” belirtmiştir. Orta Asya’ya Azerbaycan ve Ermenistan üzerinden geçecek Orta Koridor’dan taraf olduklarını ifade eden O’Brien, Azerbaycan Ermenistan barış sürecinin bir parçası olmayı umduklarını dile getirmiştir.[3]

6 Aralık'ta James O'Brien, Azerbaycan'ı ziyaret ederek Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev tarafından kabul edilmiş, Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov ile görüşmüştür. O'Brien, ziyareti sırasında ABD'nin, Azerbaycan'ın enerji kaynaklarının dünya pazarlarına çıkarılmasında oynadığı rolü vurgulamıştır. ABD'nin bölgedeki barışa destek verdiğini, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi ve barış anlaşmalarıyla ilgili müzakereleri teşvik ettiğini belirtmiştir. O'Brien, ziyaretin ardından Twitter üzerinden dışişleri bakanları Bayramov ve Mirzoyan'ı Washington'da ağırlamayı sabırsızlıkla beklediklerini ifade etmiştir. [4]

Diğer taraftan Ermenistan Güvenlik Konseyi Sekreteri Armen Grigoryan, 5 Aralık'ta Washington'da temaslarda bulunmuştur. ABD’yi sıklıkla ziyaret ettiği görülen Grigoryan'ın bu son ziyaretinde ABD Savunma Bakanlığı'nda Rusya, Ukrayna ve Avrasya'dan Sorumlu Savunma Bakan Yardımcısı Laura Cooper ile savunma işbirliği konularını görüştüğü açıklanmıştır.

Son dönemdeki diplomatik temaslar ve açıklamalar, ABD ve Azerbaycan arasındaki ilişkilerin daha olumlu bir yönde ilerlediğini göstermektedir. İlerleyen süreçteki gelişmeler, ABD-Azerbaycan ilişkilerindeki seyrin belirlenmesinde rol oynayacaktır.

*Fotoğraf: TRT Haber