18 – 20 Eylül 2017 tarihleri arasında Ermenistan’ın başkenti Erivan’da 6. Tüm Ermeniler Ermenistan-Diaspora Konferansı gerçekleşti[1]. “Karşılıklı Güven, Birlik ve Sorumluluk” (Mutual Trust, Unity and Responsibility)[2] konulu Konferans'ta dört ana konu belirlenmiştir. Konuların Savunma Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Diaspora Bakanlığı ve Uluslararası Entegrasyon ve Reform Bakanlıkları tarafından izlenmesi kararlaştırılmıştır. Konferansa tüm Ermeni eğitim ve dini kurumlarının liderleri ve temsilcileri davet edilmiştir. Konferans, adı değişerek 1999’dan beri düzenlenmektedir. İlk üç Konferans Ermenistan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından düzenlenmiştir. 2011 yılından itibaren ise bu görev Ermenistan Cumhuriyeti Diaspora Bakanlığı tarafından üstlenilmiştir[3].

Üç oturumdan oluşan Konferansın ilk oturumunda Ermenistan Cumhurbaşkanı, Azerbaycan’ın Ermenistan tarafından işgal edilmiş Dağlık Karabağ bölgesi temsilcisi, Eçzmiadzin Katolikosu II. Karekin ve Kilikya Katolikosu I. Aram katılmış, ikinci oturumda ise Ermenistan Başbakanı Karen Karapetyan hazır bulunmuştur.

Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, Forum’da Ermeni hükümetinin Ermenistan dışında yaşayan Ermenileri tarihi anayurtlarına yeniden yerleştirilmeleri konusunda cesaretlendireceğini söylemiştir. Ayrıca önümüzdeki yıllarda Ermenistan nüfusunun artırılmasına yönelik çabaları olduğunu da ifade etmiştir. 2040 yılına kadar Ermenistan nüfusunun dört milyonu bulmasının hedeflendiğini belirtmiştir[4]. Sarkisyan ayrıca dünya genelinde 8 – 9 milyon Ermeni’nin bulunduğunu ve bu rakamın ancak 3 milyonunun Ermenistan’da yaşadığını söylemiştir. Halbuki gerçekler böyle değildir. 2100 yılına kadar Ermenistan nüfusunun 1,8 milyona düşeceği, hatta pesimist yaklaşılırsa bir milyonun bile altına düşme ihtimalinin yüksek olduğu UNFAP (United Nations Armenia Population) temsilcisi Garik Hayrapetyan ve nüfusbilimci Ruben Yeganyan tarafından bir basın açıklaması ile belirtilmiştir[5]. Bugün bilindiği kadarıyla Ermenistan’da yaşayan Ermeni nüfusunun 2.157.270 civarında olduğunu söylemek mümkündür. Konunun uzmanı akademisyen Prof. Dr. Gaffar Çakmaklı Mehdiyev de mevsimlik işçilerle (yaklaşık 500.000) bu rakamın 2,7 milyonu bulabileceğini ifade etmiştir. Her yıl en az 30 bin civarında Ermeninin Ermenistan’dan ayrıldığı da söylenmektedir[6]. Ermenistan ekonomisinin ayakta kalabilmesi için yurtdışına göçe ihtiyaç duyulduğu da bilinmektedir[7].

Bu yıl altıncısı düzenlenen toplantıya katılanlar Sarkisyan’ın sözlerine şüphe ile yaklaşmışlardır. Her ne kadar dış göçün önüne geçebilmek için niyet varsa da Ermenistan nüfusu hakkında verdiği rakamlar Cumhurbaşkanı Sarkisyan’ın hayallerinden öteye geçmemektedir. Forum katılımcıları arasında bulunan Los Angeles’taki Ermeni İşçi Birlikleri temsilcisi Stephan Hovakimian da Sarkisyan’ın sözlerini gerçek dışı bulmuş olacaktır ki, “Ben ütopyalara inanmam, sadece gerçek işlere inanırım”, demiştir[8].

Ermeni milliyetçiliğini savunanların rakamlarla oynamayı sevdiği bilinmektedir. Nitekim Ermenistan Cumhurbaşkanı da aynı eğilimi sergileyerek Ermeni nüfus rakamlarını yüksek göstermeye çalışmaktadır. 1915 olaylarında ölenlerin sayısını 1,5 milyona sabitleyen tutum dikkate alındığında, bu özelliğin Ermeni milliyetçiliğinin başlıca vasıflarından biri haline geldiği söylenebilir.