15 Mart’ta Fransa’nın Marsilya kentindeki Beaumont semtinde, Nemesis Operasyonu teröristlerinden, intikamcı Soghomon Tehlirian için bir heykel açılışı yapılacağı haber kaynaklarında yer almaktadır[1]. Bu gelişme Kafkasya’da varlık gösterme çabasındaki Fransa’nın barış konusundaki samimiyetine şüphe ile yaklaşılmasına neden olmaktadır.
Hatırlanacağı gibi Nemesis Operasyonu teröristlerinden Soghomon Tehlirian, 15 Mart 1921’de Berlin’de Talat Paşa’yı hedef alan bir suikast düzenlemişti. Tehlirian tutuklanmış; ancak sonunda Alman mahkemesi tarafından, iyi yönetilmiş ve uydurulmuş bir savunma ile akli dengesi yerinde olmadığı gerekçesiyle serbest bırakılmıştır[2]. Terörist Tehlirian’ın mahkûm edilmemesi, 1973 yılında üçüncü dönem Ermeni Terörizminin başlangıcı için terör örgütleri tarafından sözde “ahlaki gerekçe”[3] olarak ileri sürülmüştür. Bu anlayış, militan/radikal Ermeni diasporası ile terörizmin ilişkilendirilmesinin kaçınılmaz olduğunu göstermektedir. Yeniden 1970lerde canlanan Ermeni terörü ile de 31’i Türk diplomatı, 70 kişi canice öldürülmüştür[4].
Marsilya, Ermeni diasporasının etkin olduğu şehirlerden biridir. Şehrin merkezinde sözde soykırım anıtı yer almaktadır. 1800’lü yılların sonunda Osmanlı İmparatorluğu içerisindeki bazı terör eylemlerinin faili teröristlerin Fransa bandıralı gemilerde Marsilya’ya kaçtıkları bilinmektedir. Tarihi olarak Marsilya, Ermeni terörizmi ve propagandası için en fazla tercih edilen “güvenli limanlardan” biridir. Diğer bir “güvenli liman” ise şüphesiz ki Los Angeles, ABD’dir. Terörist Tehlirian’ın Fresno Kaliforniya’da da heykeli bulunmaktadır[5].
Daha önce Nemesis Operasyonu ile ilgili kaleme aldığımız yazılarda, Nemesis Operasyonu teröristlerinin Türklere yönelik saldırıların yanı sıra, Ermenilere yönelik saldırıları olduğunu da belirtmiştik[6]. Bunlardan, Harutiun Megerdichian ile Vahe İhsan ismindeki Ermeni iki örnektir. Harutiun Megerdichian, Soghomon Tehlirian tarafından öldürülmüştür. Vahe İhsan (Yesayan) da, ayaklanma hazırlığında olan grupları bildirdiği ve 24 Nisan 1915 Genelgesi sonucunda tutuklamalara yardımcı olduğu için “hain” olarak ilan edilmiş ve ölürken “keşke daha fazla öldürseydim” diye sayıklayan Arshavir Shiragian tarafından öldürülmüştür[7].
Henüz Erivan’da inşa edilen, diplomatik kriz yaşanmasına neden olan “Operation Nemesis” anıtının inşasının üzerinden bir yıl dahi geçmemişken ve kaldırılma tartışmaları gündeme gelmişken yeni bir anıt girişiminin Fransa’dan gelmesi, Ermeni diasporası ile Ermenistan’ın aynı yönde hareket etmediklerine işaret etmektedir. Fransa yönetiminin bu ikilemde Fransa’daki Ermeni diasporasını Ermenistan yönetimine yeğlediği görülmektedir. Fransa’da Ermeni diasporasının etkinliği, 24 Nisan’ı Fransa’nın ulusal günlerinden biri olarak kabul ettirmesi ile de ortaya konmuştur.
Fransa’nın provokasyonlarına, Ermenistan’ın silahlandırılması konusundaki girişimlerinin yanı sıra Marsilya’ya dikilmesi planlanan bu anıt da eklenmiştir. Kafkasya’daki barış girişimlerini Ermenistan’a yaptığı silah yardımıyla baltalayan Fransa, terörist Tehlirian’ın anıtını dikerek de Ermeni terörizmine verdiği desteği açık bir şekilde göstermektedir.
*Fotoğraf: https://hyetert.org/2018/03/16/soghomon-tehlirian-nemesis-of-march-15-1921/
[1] “Statue Honoring Soghomon Tehlirian to be Inagurated in Marseille,” Alpha News, alphanews.am, 7 Mart 2024, https://alphanews.am/en/statue-honoring-soghomon-tehlirian-to-be-inaugurated-in-marseille/.
[2] Christopher Gunn, “Cinayetin Cezasız Kalması: Soghomon Tehlirian, ASALA ve Adalet Komandoları, 1921-1984,” Ermeni Araştırmaları, Terazi Yayıncılık, 2012, Sayı: 42, s. 126, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/639641.
[3] Gunn, s. 127.
[4] Gunn, s. 126.
[5] Gunn, s. 128.
[6] Hazel Çağan Elbir, “Nemesis Operasyonu Nedir?,” AVİM, avim.org.tr, 2 Mayıs 2023, https://avim.org.tr/tr/Analiz/NEMESIS-OPERASYONU-NEDIR.
[7] Çağan Elbir, AVİM.
© 2009-2024 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
AP BAŞKANI TAJANİ’YE AB ÜLKELERİNİN TEPKİLERİ ÜZERİNE
Hazel ÇAĞAN ELBİR 26.02.2019 -
TÖRÖK MACARİSTAN - ENDER ARAT
Hazel ÇAĞAN ELBİR 10.02.2015 -
AVRUPA’DA GEÇTİĞİMİZ HAFTA (20 KASIM – 26 KASIM 2017)
Hazel ÇAĞAN ELBİR 27.11.2017 -
ERMENİSTAN’DAKİ PARLAMENTO SEÇİMLERİ VE AB’NİN GÖZ YUMDUĞU USULSÜZLÜKLER
Hazel ÇAĞAN ELBİR 14.04.2017 -
YUNANİSTAN’IN 17 KASIM TERÖR ÖRGÜTÜ MENSUBUNA GÖSTERDİĞİ MÜSAMAHA
Hazel ÇAĞAN ELBİR 25.06.2018
-
WATS VE YAVUZ HIRSIZIN EV SAHİBİNİ BASTIRMASI
AVİM 20.09.2017 -
PAPA’NIN GÜRCİSTAN ZİYARETİ VE EKÜMENİZM
AVİM 19.08.2016 -
AVRUPA’DA GEÇTİĞİMİZ HAFTA (25 EYLÜL – 1 EKİM 2017)
Hazel ÇAĞAN ELBİR 02.10.2017 -
AGOS VE “ARARAT” VURGUSU
AVİM 11.10.2018 -
ŞEHİT DİPLOMATLAR
AVİM 12.04.2015
-
THE TRUTH WILL OUT -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2023 -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2022 -
RADİKAL ERMENİ UNSURLARCA GERÇEKLEŞTİRİLEN MEZALİMLER VE VANDALİZM -
PATRIOTISM PERVERTED -
MEN ARE LIKE THAT -
BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN BORU HATTININ YAŞANAN TARİHİ -
INTERNATIONAL SCHOLARS ON THE EVENTS OF 1915 -
FAKE PHOTOS AND THE ARMENIAN PROPAGANDA -
ERMENİ PROPAGANDASI VE SAHTE RESİMLER -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2021 -
A Letter From Japan - Strategically Mum: The Silence of the Armenians -
Japonya'dan Bir Mektup - Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2020 -
Anastas Mikoyan: Confessions of an Armenian Bolshevik -
Sovyet Sonrası Ukrayna’da Devlet, Toplum ve Siyaset - Değişen Dinamikler, Dönüşen Kimlikler -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2019 -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2018 -
Ermeni Sorunuyla İlgili İngiliz Belgeleri (1912-1923) - British Documents on Armenian Question (1912-1923) -
Turkish-Russian Academics: A Historical Study on the Caucasus -
Gürcistan'daki Müslüman Topluluklar: Azınlık Hakları, Kimlik, Siyaset -
Armenian Diaspora: Diaspora, State and the Imagination of the Republic of Armenia -
Ermeni Sorunu Temel Bilgi ve Belgeler (2. Baskı)
-
EU-TÜRKİYE COOPERATION IN CENTRAL ASIA AND SOUTH CAUCASUS: TOWARDS SUSTAINABLE ENGAGEMENT IN ENERGY AND CONNECTIVITY -
AVİM 2023 YILLIK RAPOR | ANNUAL REPORT -
ÇAĞDAŞ BATI AVRUPA AKADEMİ DÜNYASINDA IRKÇILIĞIN VE YABANCI DÜŞMANLIĞININ ARAŞTIRILMASININ ZORLUĞU: FRANSA ÖRNEĞİ
-
"BİR ERMENİ OKULUNUN PANORAMASI: SANASARYAN KOLEJİ" BAŞLIKLI KONFERANS